Türkiye'de son yıllarda açılan üniversitelerle birlikte üniversite sayısı 166'yı bulurken, Türkiye'de en fazla yükseköğretim kurumu 42 üniversite ve 5 vakıf meslek yüksekokulu ile İstanbul'da eğitim veriyor.

YÖK ve ÖSYM kaynaklarından derlenen bilgilere göre, Türkiye'de 62'si vakıf, 104'ü devlet olmak üzere 166 üniversite faaliyet gösteriyor. Ayrıca bir üniversiteden bağımsız olarak kurulmuş 7 vakıf yüksekokulu da eğitim-öğretim yapıyor. Hemen tüm illerde devlet üniversitesi mevcutken, vakıf üniversiteleri genellikle büyük şehirlerde kuruluyor.

Türkiye'de en çok üniversitenin bulunduğu şehir, 42 üniversite ile İstanbul. İstanbul'da 9 devlet üniversitesinin yanı sıra 33 vakıf üniversitesi faaliyet gösteriyor. Vakıf üniversitelerinin yarısından fazlasının İstanbul'da kurulduğu dikkati çekiyor.

İstanbul, en fazla üniversitelere sahip olmasının yanı sıra en eski ve en yeni üniversitelerin birarada bulunmasıyla da diğer illerden farklılık gösteriyor. Kuruluşu 1453'e dayanan İstanbul Üniversitesi, Türkiye'deki en eski üniversite olarak biliniyor.

İstanbul Üniversitesi'nin internet sitesindeki tarihçeye göre, Bizans ve Osmanlı geleneklerinin birlikte incelenebileceği görüşünde olan Alman hukuk tarihçisi Richard Honig, İstanbul Üniversitesi'nin tarihinin 1 Mart 1321'e kadar uzandığını ifade ediyor. Bugünkü merkez binanın bulunduğu tepede kurulan, Roma üniversiteleriyle eşdeğer olan tıp, hukuk, felsefe ve edebiyat fakültelerinden oluşan İstanbul Üniversitesi, İstanbul'da üniversite eğitiminin başlangıcı sayılıyor.

Türk araştırmacılar ise İstanbul Üniversitesi'nin köklerini 1453'e götürüyor. İstanbul'un fethinin ertesi günü 30 Mayıs 1453'te Ayasofya ve Zeyrek'te yapılan bilimsel toplantılar, Türk-Osmanlı bilim yaşamının ilk günü ve takiben bir külliyenin kurulmasının başlangıcı kabul ediliyor.

İstanbul Teknik Üniversitesi'nin kuruluşu 1773, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nin kuruluşu 1882, Marmara Üniversitesi'nin kuruluşu 1883, Yıldız Teknik Üniversitesi'nin kuruluşu ise 1911'e dayanıyor.

İstanbul, bugün 42 üniversite, 5 vakıf meslek yüksekokulu ile dev bir üniversiteler şehrine dönüşmüş durumda.