Ayasofya’nın ibadete açılmasına ilişkin karara, Yunanistan’dan yoğun eleştiriler yöneltilirken, bu ülkedeki Türk-İslam eserlerinin durumu da bitmiş gündeme geldi. Ülkede bulunan Osmanlı dönemine ait ve bugüne kadar ayakta kalmayı başarmış eserlerin çoğunluğu, senelerdir amacı dışarıda kullanılmaya devam ediyor. Bir Takım camiler yapılan tadilatlarla kiliseye dönüştürülürken, kimileri ise bar-pavyon ya da erotik film sineması olarak kullanılıyor. Yunanistan’da, Türk-İslam mimarisine ait 10 binin üstünde eser ve eser kalıntısı bulunduğu tahmin ediliyor. Osmanlı döneminde inşa edilen bir takım eserler, restorasyon bahanesiyle dönüştürülmeleri için “Bizans” dönemine ait oldukları yönünde tescil altına alınırken, kaderlerine terk edilen çoğu eser de süre içinde harabeye döndü. Yunanistan'da değil olan Türk-İslam eserleri Halen ayakta olan ve geçmişte müze, bar, cafe, sergi salonu, işyeri, halk binası, basımevi, kilise, erotik filmler gösterilen sinema ile bar-pavyon olarak kullanılan onlarca caminin birçok ibadete kapalı tutulmaya devam ediyor. Selanik’te 1468 yılında inşa edilen ve şehrin en eski camisi Hamza Bey Camisi, Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanmasının arkasında bir süre ibadethane olarak kullanıldı. Sonraki yıllarda ise caminin kesme taştan yapılan minaresi yıkıldı, kubbesindeki kalem işleri, yazı levhaları silindi ve içindeki geçmeli ahşap minberi yok edildi. Başta Selanik'teki Yeni Cami ve Alaca İmaret Camisi olmak üzere ayakta kalanlar ise yeniden müze ve sergi salonu olarak kullanılıyor. Yunanistan'da yok olan Osmanlı eserleri #1 Şehrin belli başlı caddelerinden Egnatiya üstünde yer alan cami 1927’de Yunan NGB (National Bank of Greece) bankasının mülkiyetine geçirildi. daha sonra özel şahsa satılan caminin dışa bakan kısımları bölünerek işyeri yapıldı, iç kısmı ise sinemaya dönüştürülerek 80’li yıllara kadar erotik filmler gösterimi için kullanıldı. Yanya bölgesinde bulunan Narda (Arta) şehrindeki Faik Paşa Camisi, mübadeleden sonradan bir ara kiliseye çevrildi. daha sonra terk edilen caminin 1970’li yıllarda bar-pavyon olarak kullanıldığı biliniyor. Yunanistan'da yok olan Osmanlı eserleri #2 Öteki yandan, ilk önce başkent Atina edinmek üzere Yanya, Yenicei Vardar, Girit, Larisa ve Kavala gibi birçok manâlı şehirdeki camiler ve tarihi yapılar da benzer kaderi paylaşmaya devam ediyor. İbadete açık devlete ait camisi bulunmayan Atina’da, en eski cami olan Fethiye Camisi, kentin Osmanlı idaresinden ayrılmasının peşinde askeri cezaevi ve ambar gibi birçok bambaşka hedef için kullanıldı. Fatih Sultan Mehmet göre 1458'de yaptırıldığı kabul edilen ve kentin simgesi Akropolis'in eteklerinde, arkeolojik bölge içindeki Roma Agorası'nda yer alan camide 2010'a değin tarihi eserler depolandı. Cami, sonradan başlatılan restorasyon çalışmalarının 2017’de tamamlanmasının gerisinde showroom olarak kullanılıyor. Fethiye Camisi'nin birkaç yüz metre ilerisinde de Cizderiye Camisi bulunuyor. Kentin turistik yerlerinden Monastiraki Meydanı'nda yer alan ve yılın büyük bölümünde kapalı tutulan bu cami de dönem dönem ziyaretçilerine seramik müzesi olarak hizmet veriyor. Arşiv ve salnamelerde belirli Atina'daki Türk-İslam eserlerinden Yeni Cami, Kubbeli Cami, İç Kale Camisi, Mehmet Voyvoda Muallimesi, Hüseyin Efendi Tekkesi ve Hacı Ali Hamamı gibi yapıların ise bugün izine zeka rastlanmıyor. Yunanistan'da yok olan Osmanlı eserleri #3 öte yandan, 10 yıllar süren tartışmalardan sonradan Atina'da inşaatı tamamlanan ilk “devlete ait cami”nin başlangıç tarihi halen belirsizliğini koruyor. Votanikos semtinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı'na ait kullanılmayan bir alandaki eski yapılar restore edilerek oluşturulan ve açılışı 5 kez ertelenen 350 kişi kapasiteli caminin minaresi bulunmuyor. Müslüman Türk nüfusun yaşadığı Batı Trakya ve 12 adalar dışarıda ibadete açık resmi cami bulunmayan Yunanistan'ın diğer bölgelerinde yaşamış Müslümanlar, ibadetlerini apartmanların bodrum katları ve dernek merkezi gibi kendi imkanlarıyla kurdukları mekanlarda yapmak zorunda kalıyor. Yunanistan'da yok olan Osmanlı eserleri #4 Yanya, Girit ve Larisa gibi çoğu önemli Yunan şehrindeki camiler de benzer kaderi paylaşmaya devam ediyor. Rodos'taki Sultan Mustafa Camisi de nikah törenlerine ev sahipliği yapıyor. Batı Trakya’daki Müslüman Türk Azınlığa ait din görevlilerinin ülkenin diğer bölgelerinde atıl durumda yer alan bir takım camilerde dua edip cuma namazı kılmak için yaptığı başvurular ise Yunan yönetimi tarafından reddediliyor. Bu haber sizlere www.haber32.com.tr farkıyla sunulmuştur