Hicri takvime göre 1 muharrem, Miladi takvime göre 1 Ocak, Rumi takvime göre ise 14 Mart yeni yılın ilk günüdür.
Günümüzde çoğu ülke tarafından uygulanmakta olan miladi takvimin başlangıç senesi, Hz. İsa’nın doğduğu yıldır. Ancak Hz. İsa’nın doğum günü senenin ilk günü olan 1 Ocak değil, 25 Aralık’tır. Bu sebeple 25 Aralık ve ardından gelen birkaç gün, Hıristiyanlık âleminin çoğunluğu tarafından, “Noel Yortusu” olarak kutlanmaktadır. Ermeni kilisesi ise, Hz. İsa’nın doğum günü olarak 6 Ocak’ı kabul etmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda 1 Ocak gününü, Hıristiyanlara ait bir bayram olan Noel Yortusu’nun parçası veya devamı olarak görmek doğru olmaz. Ancak 1 Ocak, Noel Yortusu’nun hemen ardından geldiği için böyle bir görüntü ortaya çıkmaktadır. Noel Yortusu sırasında kullanılan bazı figürlerin yılbaşı gecesine taşınması da bu görüntünün pekişmesinde etkili olmuştur. Bu figürlerin başında “Noel Baba” gelir.
Noel Baba
Noel Baba, dördüncü yüzyılda yaşadığı kabul edilen bir Hıristiyan azizidir. Asıl adı Nikolaos’tur. Bugün çağdaş popüler kültürün bir simgesi haline gelmiştir. Efsaneye göre Nikolaos, Kral Kostantinus’a rüyasında görünerek idam mahkûmu üç kişinin kurtulmasını sağlamıştır. Bu iddia, Nikolaos’un ününü artırmış ve ona koruyucu bir kimlik kazandırmıştır. Nikolaos’un Noel Baba’ya dönüşmesi ilk olarak Almanya’da gerçekleşmiş ve giderek diğer Hıristiyan ülkelerde de bu kimlikle kabul görmeye başlamıştır. İşte Aziz Nikolaos’un, Noel Baba haline dönüşmesi bu şekilde olmuştur. Noel Yortusunun, karşılıklı hediyelerin sıkça yaşandığı bir bayram oluşu da, Nikolaos’a yakıştırılan kimlikle bağdaşmaktadır. Bu da onun Noel Baba olma yolundaki işini kolaylaştırmıştır. Bütün bu bilgilere karşın Noel Baba’nın gerçekten yaşayıp yaşamadığı tartışmalı bir konudur. Ancak çağdaş popülistler, tüketimi artırabilmek için onun sanal kişiliğinden yararlanma hususunda ellerinden geleni yapmaktadırlar.
Yılbaşı kutlamalarına taşınan figürlerinden Noel Ağacı
Ölüme meydan okumayı simgeleyen yaprak dökmeyen ağaçlar, Ortaçağ’dan beri Noel kutlamalarında kullanılmıştır. Noel ağacı, Hıristiyanlığın bir gereği olmamakla birlikte, Noel’de kullanılması gelenek haline getirilen önemli bir simgedir. Noel Baba ve Noel Ağacı simgelerinin tarihi dayanaklarını gözden kaçırarak, tüketim tacirlerinin kullanımına bırakmak doğru bir gidiş olamaz.
Yeni yıla nasıl başlamalıyız?
Bir yılın sona ermesi ve yeni bir yılın başlaması elbette önemli bir olaydır. Bu olayı tamamen yok saymak mümkün değildir. Ancak kültürel asimilasyona teslim olmadan yeni yıla başlayabilmek gerekir. Yeni bir yıl, hayatın akışı içinde, yeni bir başlangıç demektir. Yeni yıl ile birlikte yeni bir bütçe, yeni bir yatırım programı ve yeni bir vergi dönemi başlar. Yeni yıl başlayınca kimse bir yıl daha yaşlanmış olmaz. Çünkü herkesin bir doğum günü vardır. Herkes ancak kendi doğum yıldönümünde yeni bir yaşa girer. Doğum günü, evlenme yıldönümü, okul bitirme ve askerlik terhis belgesi alma gibi şeyler insanları mutlu eden ve kutlamaya değer bulunan olaylardan bazılarıdır. Bu olaylar gibi yılbaşlarını da önemsemek mümkündür. Eğlenmek ve hayatımıza renk katmak için yaptığımız kutlamaları direk olarak din ile irtibatlandırmak gerekmez.
Dini açıdan bir eğlencenin zamanından çok mahiyeti önemlidir. İslam dini, savurganlığı yasaklamıştır. Hayatımızın her aşamasında olduğu gibi, çeşitli eğlence ve kutlamalar sırsında da israftan uzak durmamız gerekir. İslam dini, sarhoş edici içkileri de haram saymıştır. Bir eğlence veya kutlama sırasında harama girmek istemeyen kişi, içkiden sakınmalıdır. İnsanların hediyeleşmeleri, çeşitli vesilelerle birbirlerini hatırladıklarını belli etmeleri güzel davranışlardır. Ancak hediyeleşmenin normal karşılandığı zamanları kollayarak, hediye adı altında örtülü rüşvet vermek ahlaki değildir. Yeni bir yıl, bazı açılardan yeni bir başlangıçtır. Yeni yılın başlaması, bir önceki yılın bitmesi anlamına gelir. O halde her kişi ve kurum biten yılın muhasebesini de yapmalıdır.
Yeni yılda başarılı olmanın yolu, eskinin muhasebesini sağlıklı bir şekilde yapmaktan geçer.
Günümüzde çoğu ülke tarafından uygulanmakta olan miladi takvimin başlangıç senesi, Hz. İsa’nın doğduğu yıldır. Ancak Hz. İsa’nın doğum günü senenin ilk günü olan 1 Ocak değil, 25 Aralık’tır. Bu sebeple 25 Aralık ve ardından gelen birkaç gün, Hıristiyanlık âleminin çoğunluğu tarafından, “Noel Yortusu” olarak kutlanmaktadır. Ermeni kilisesi ise, Hz. İsa’nın doğum günü olarak 6 Ocak’ı kabul etmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda 1 Ocak gününü, Hıristiyanlara ait bir bayram olan Noel Yortusu’nun parçası veya devamı olarak görmek doğru olmaz. Ancak 1 Ocak, Noel Yortusu’nun hemen ardından geldiği için böyle bir görüntü ortaya çıkmaktadır. Noel Yortusu sırasında kullanılan bazı figürlerin yılbaşı gecesine taşınması da bu görüntünün pekişmesinde etkili olmuştur. Bu figürlerin başında “Noel Baba” gelir.
Noel Baba
Noel Baba, dördüncü yüzyılda yaşadığı kabul edilen bir Hıristiyan azizidir. Asıl adı Nikolaos’tur. Bugün çağdaş popüler kültürün bir simgesi haline gelmiştir. Efsaneye göre Nikolaos, Kral Kostantinus’a rüyasında görünerek idam mahkûmu üç kişinin kurtulmasını sağlamıştır. Bu iddia, Nikolaos’un ününü artırmış ve ona koruyucu bir kimlik kazandırmıştır. Nikolaos’un Noel Baba’ya dönüşmesi ilk olarak Almanya’da gerçekleşmiş ve giderek diğer Hıristiyan ülkelerde de bu kimlikle kabul görmeye başlamıştır. İşte Aziz Nikolaos’un, Noel Baba haline dönüşmesi bu şekilde olmuştur. Noel Yortusunun, karşılıklı hediyelerin sıkça yaşandığı bir bayram oluşu da, Nikolaos’a yakıştırılan kimlikle bağdaşmaktadır. Bu da onun Noel Baba olma yolundaki işini kolaylaştırmıştır. Bütün bu bilgilere karşın Noel Baba’nın gerçekten yaşayıp yaşamadığı tartışmalı bir konudur. Ancak çağdaş popülistler, tüketimi artırabilmek için onun sanal kişiliğinden yararlanma hususunda ellerinden geleni yapmaktadırlar.
Yılbaşı kutlamalarına taşınan figürlerinden Noel Ağacı
Ölüme meydan okumayı simgeleyen yaprak dökmeyen ağaçlar, Ortaçağ’dan beri Noel kutlamalarında kullanılmıştır. Noel ağacı, Hıristiyanlığın bir gereği olmamakla birlikte, Noel’de kullanılması gelenek haline getirilen önemli bir simgedir. Noel Baba ve Noel Ağacı simgelerinin tarihi dayanaklarını gözden kaçırarak, tüketim tacirlerinin kullanımına bırakmak doğru bir gidiş olamaz.
Yeni yıla nasıl başlamalıyız?
Bir yılın sona ermesi ve yeni bir yılın başlaması elbette önemli bir olaydır. Bu olayı tamamen yok saymak mümkün değildir. Ancak kültürel asimilasyona teslim olmadan yeni yıla başlayabilmek gerekir. Yeni bir yıl, hayatın akışı içinde, yeni bir başlangıç demektir. Yeni yıl ile birlikte yeni bir bütçe, yeni bir yatırım programı ve yeni bir vergi dönemi başlar. Yeni yıl başlayınca kimse bir yıl daha yaşlanmış olmaz. Çünkü herkesin bir doğum günü vardır. Herkes ancak kendi doğum yıldönümünde yeni bir yaşa girer. Doğum günü, evlenme yıldönümü, okul bitirme ve askerlik terhis belgesi alma gibi şeyler insanları mutlu eden ve kutlamaya değer bulunan olaylardan bazılarıdır. Bu olaylar gibi yılbaşlarını da önemsemek mümkündür. Eğlenmek ve hayatımıza renk katmak için yaptığımız kutlamaları direk olarak din ile irtibatlandırmak gerekmez.
Dini açıdan bir eğlencenin zamanından çok mahiyeti önemlidir. İslam dini, savurganlığı yasaklamıştır. Hayatımızın her aşamasında olduğu gibi, çeşitli eğlence ve kutlamalar sırsında da israftan uzak durmamız gerekir. İslam dini, sarhoş edici içkileri de haram saymıştır. Bir eğlence veya kutlama sırasında harama girmek istemeyen kişi, içkiden sakınmalıdır. İnsanların hediyeleşmeleri, çeşitli vesilelerle birbirlerini hatırladıklarını belli etmeleri güzel davranışlardır. Ancak hediyeleşmenin normal karşılandığı zamanları kollayarak, hediye adı altında örtülü rüşvet vermek ahlaki değildir. Yeni bir yıl, bazı açılardan yeni bir başlangıçtır. Yeni yılın başlaması, bir önceki yılın bitmesi anlamına gelir. O halde her kişi ve kurum biten yılın muhasebesini de yapmalıdır.
Yeni yılda başarılı olmanın yolu, eskinin muhasebesini sağlıklı bir şekilde yapmaktan geçer.
