Yeni neslin de sektörden beklentisi düşük! Isparta Petrol Turizm’in genç nesil yöneticileri 26 yaşındaki işletme mezunu Ömer Baştok ve 30 yaşındaki siyasal bilimler mezunu Nazan Baştok ile görüştük.

Ömer Baştok, eğitim ve askerlik sonrası büyük bir heyecanla işin başına geçtiğini ancak yaşanan zorlukları görünce heyecanının azaldığını belirterek, “Yine de bazen aynı heyecanı duyuyorsam da çok emek verdiğiniz bir işin karşılığını görememek gerçekten heyecanınızı kaybettirebiliyor” diyor.

Nazan Baştok ise sektörde ayakta kalabilmenin giderek zorlaştığına değinerek, sektörün 3 yıldır darboğazda olduğuna dikkat çekiyor. 1994 yılında Isparta Petrol Turizm’i kuran İbrahim Baştok, firmayı çocukları Ömer ve Nazan Baştok’un yönetimine devretmiş.

Bayrağı devralan kardeşler de firmayı geleceğe taşımanın çabası içindeler. Ömer Baştok, Isparta’da firma merkezinde görev yaparken abla Nazan Baştok, Antalya Bölge Müdürlüğü görevini yürütüyor. 3 yıl önce firmanın yöneticiliğini üstlenen Ömer Baştok, ilk olarak 2011 yılını değerlendiriyor: “2011 hiç iyi geçmedi. Sektör için 2006’dan beri iyi bir yıl geçti demek zaten zor.

2006’da başlayan bu gerileme bence 2011’de tavan yaptı. Yolcu sayısı için söylersek, 2010’un aynı seviyelerinde oldu. 2012’de bu mevcut durum korunsa iyi. Sektörün geleceği için bir vizyon çizmek için 2014’ten itibaren yenilenecek ve geliştirilecek raylı sistemleri göz önüne almak gerekir.

Bir iki yıl içinde firma sayısının hızlı azalacağını düşünüyorum. Şu an zaten D1 belgeli firma sayısı 35O’ler seviyesine gerilemiş durumda.” Maliyetler çığ gibi büyüyor Maliyetlerin giderek arttığını kazancın ise bu maliyet artışlarını karşılamaya yetmediğini anlatan Ömer Baştok, “Kar yuvarlanıp kartopu haline gelir, aynen öyle… ay sonu geldiğinde bir bakıyorsunuz, maliyetler birikmiş bir dev oluşturmuş. Oysa kazançlara bakıyorsunuz aynı büyüklüğü bulmak mümkün değil” dedi.

MAN ikinci el araçlara yüksek veriyor Filolarında ikisi kiralık toplam 30 adet otobüsle 13 hatta hizmet verdiklerini belirten Baştok, “2011’de Balıkesir hattımızı hizmete açmıştık, bu yıl büyüme stratejisi yerine mevcudu koruma düşüncesiyle hamleler yapacağız. Bazı hatlarda sefer sayılarımızı artırmayı planlıyoruz. Filomuzu da yenileme yatırımlarına yöneleceğiz.

Bir süredir, özellikle MAN yatırımı yapıyoruz. Bunda çok ciddi takas avantajları elde etmiş olmamızın da etkisi var. İkinci el araçlarımıza piyasanın çok daha üstünde değer biçiyorlar. 10-15 bin TL gibi farklar bizi kalitesini de beğendiğimiz MAN araçlarına yöneltiyor.

Tercihimiz 46 kişilik Cityliner’lar; 54 kişilik araçların yeterli derece de kazanç sağlamadığını ve 8 kişilik yolcu kazancının bu araçların getirdiği maliyet yüküne değmediğini düşünüyoruz” dedi. Gelenek haline gelmiş Karayolu yolcu taşımacılığı sektörünün çok zor bir iş kolu olduğuna değinen Ömer Baştok, “Bu iş kolunda değil de başka bir alanda faaliyet gösterseydik, bölgenin bir numarası olurduk diye düşünüyorum. Bu iş, para kazanamasan da bırakılacak gibi değil.

Hastalık derecesinde bir gelenek haline gelmiş. Kazancımız sadece maliyetlere ve yenileme yatırımlarına gidiyor” diye konuştu. Funtoro kalitesiyle öne çıkıyor 30 adetlik filonun tamamında koltuk arkası ekran bulunduğunu, bir araç dışında tamamının Funtoro markası olduğuna söyleyen Baştok, “Koltuk arkası ekranlar seyahat konforunun vazgeçilmez bir unsuru; biz de bu alanın en iyisi olduğunu düşündüğümüz Funtoro markasını tercih ettik.

İçerik açısından da yolcunun çok memnun olduğunu gözlemleyebiliyoruz. Özellikle filmi geri sarma, ileriye alma gibi unsurların olması, çok seçenekli içeriklerin bulunması önemli bir avantaj. LİG TV için düşüncelerimiz var. Ancak maç saatlerinin olduğu bölümlerde seferlerimiz bulunmuyor. Bunun planlamasını yapıp, maç saatlerine yönelik sefer planlamasını yaptıktan sonra LİG TV’yi araçların tamamına değil ama bir bölümüne taktırabiliriz” diye konuştu.

Çocukluğum bu sektörün içinde geçti “Ben daha çok sahada olmayı seviyorum” diyen Ömer Baştok, askerliğinin ardından büyük bir heyecanla işin başına geçtiğini ancak yaşanan zorlukları görünce heyecanının azaldığını belirterek, “Bazen, yine de aynı heyecanı duymuyor değilim, ama emeğinizin karşılığını görememek gerçekten heyecanınızı kaybetmenize neden oluyor.

Sektörde birliktelik olsa belki çok daha keyifli olur. Yine de bu işi seviyorum. Çocukluğumun tamamı bu işin içinde geçti. Ben bisiklet sürmeyi bile otogarın içinde öğrendim” dedi. Babamın tecrübesi yol gösteriyor Babası İbrahim Baştok’un her gün bir saat işe uğradığını, görüş alışverişinde bulunduklarını belirten Ömer Baştok, “Babamın tecrübesinden her anlamda faydalanmaya çalışıyoruz.

Dış şubelerdeki yapıyı babamın tavsiyesi üzerine oluşturuyoruz. Bir de otobüs yatırımlarında onun yönlendirmesi çok önemli. Bazen fikirlerimiz uyuşmasa da onun tecrübesiyle zorlukları aştığımızı görüyor ve biliyoruz. Kurumsallaşırken firmayı kaybetme riski Ömer Baştok, üniversite eğitimi ile iş hayatındaki uygulamanın birbirine hiç benzemediğini söylüyor: “İşletme eğitimi görmenin iş hayatımda çok faydası olsa gerek, ama teori ile sahada olmak çok farklı şeyler.

Eğitimde kurumsallaşmanın önemini anlatılır. Kurumsallaşma sürecine kaptırdığınız zaman firmanızı da kaybedebilirsiniz. Çok dikkatli olmak, çok yönlü düşünmek gerek. Sahada sorunları yaşamak ve bunları çözüm arayışı, okulda anlatılanlardan daha farklı gelişiyor.

Tabii ki muhasebeyi, halkla ilişkiler birimlerini oluşturup bu birimlerin bir süreç içerisinde yönetilmesini sağlamak önemli. Yine de özellikle bölgesel firmaların kurumsallık hamlelerini doğru bir süreç içerisinde yapması önemli.

Her yeri bölge müdürlüğü kurarak yönetmeniz mümkün değil. Özellikle bizim ölçeğimizdeki firmalar için.” İnternet bizim için çok önemli İnternet satışlarının küçük ölçekli firmalar için çok büyük önem taşıdığının altını çizen Baştok, “Bizim her yere şube açma imkanımız yok. Bu konuda gerekli yatırımları yaptık ve internet üzerinden bilet satışımızı büyük oranda arttırdık.

Bu, ileriki yıllar için belirleyici bir gelişme” diye konuştu. Terminal kiraları ve çıkış fiyatları derdimiz Isparta Terminali’nden bir şikayetleri olmadığını belirten Ömer Baştok, “Antalya’da kiralar çok yükseldi, bu bir sorun. Kiraların dışında otogar çıkış paraları sadece bizim değil, tüm sektörün en büyük dertleri arasında.

Buna çözüm bulunması gerekiyor. Kısa ve uzun mesafe aralıklarının daha çok olması gerektiği inancındayım. Hem maliyet artışlarına yönelik çözüm arayışında hem de otogar çıkış fiyatlarının düzenlenmesi için sivil toplum örgütlerinin ciddi hamleler yapmasını istiyoruz” dedi. Ankara-Konya hattında 100 otobüs satılık “Birçok noktada hızlı tren çalışmaları yapılıyor.

Ankara-Konya hattında 100 otobüsün satışa çıktığı söyleniyor. Sadece sorun bu kadarla da kalmıyor. Trenin vurduğu hatlardaki otobüsçüler bu sefer tren seferlerinin olmadığı bölgelere yöneliyor. O zamanda rekabet yoğunlaştığı gibi, sektörün öteden beriye hastalığı olan haksız rekabete de dönüşüyor. Buna dikkat çekmek istedim.”

Isparta Petrol Antalya Bölge Müdürü Nazan Baştok

Nazan Baştok, Siyasal Bilimler Mezunu... Eşinin Antalyalı olması nedeniyle bu kente yerleşen ve Isparta Petrol`un Antalya Bölge Müdürlüğünü üstlenen Nazan Baştok, erkek egemen bir sektörde cesareti ve başarısıyla takdir topluyor...

Nazan Baştok ile Antalya Otogarı’ndaki yazıhanesinde görüştük. Kaç yıldır sektörün içindesiniz, nasıl başladınız? Çocukluğumdan bu yana bu mesleğin içindeyim. Ancak yönetici konumuyla bu mesleğe başlayalı 6 yılı oldu. Üniversiteyi bitirdikten sonra babamın kurduğu Isparta Petrol’de çalışmaya başladım. Kardeşimle birlikte işleri yürütüyoruz.

Evlendikten sonra eşim Antalyalı olduğu için buraya yerleştim ve şirketimizin Antalya Bölge Müdürlüğü`nü üstlendim... Mesleğe adapte olmam zor olmadı... Erkek egemen bir sektördesiniz? Kadın olmanızın dezavantajı ya da avantajı oldu mu? Hiç bir avantajını yaşamadım, dezavantajı da oldu diyemem. Kendi personelimden yaşadığım bir sıkıntı yok ancak diğer firmaların kadın olduğum için yaklaşımlarından doğan sıkıntılar oluyor.

Her firma bayan yöneticiyle çalışmak istemiyor. Bunun dışında Antalya Otogarı`nda rahatlıkla görev yapabiliyorum. Evli olmanız bir sorun yarattı mı? Çok anlayışlı bir eşim var. O da bu işlere yabancı değil. Bana yardımcı oluyor. Çünkü bizim işte mesai saatleri yok. Günün 24 saati iş çıkabilir. Eşim bana iş konusunda hep destek oldu.

Kardeşiniz ile uyumlu çalışıyor musunuz? Kardeşim Isparta`daki yazıhanemizin başında duruyor. Uyumlu çalışıyoruz. Bir sorun yaşansa da konuşup mutlaka orta noktada buluşuyoruz. Tek başımıza karar vermiyoruz. Son yıllarda sektörü nasıl görüyorsunuz, sorunlarınız neler? Sektörde ayakta kalmak çok zorlaştı, gelirlerimiz düştü; sektörün, özellikle 3 yıldır darboğazda olduğunu söyleyebilirim.

Antalya`da kış aylarında düşen uçak fiyatları bizim işlerimizi çok etkiliyor, artık uçaklarla rekabet eder hale geldik. Ayrıca yaz döneminde düşen otobüs bilet fiyatları haksız rekabete neden oluyor. Yakıt fiyatları yükselmesine rağmen biz vatandaşın alım gücünü düşünerek bilet fiyatlarına zam yapamıyoruz. Öte yandan yolcuların talepleri arttı.

Sadece otobüs değil, içinde verilen hizmetlerin de kalitesi arttı. İnternet, ikram bedelleri masrafları arttı. Masraflarımız sadece otobüs bakımıyla sınırlı değil, ekstra ekstra masraflarımız var. Hedefleriniz neler? Öncelikli hedefimiz büyümek değil, yerimizi korumak.

Hizmet kalitemizi arttırmak için sürekli çalışıyoruz. Son mesajınız ne olur? Sektörde bayanların daha fazla yer almasını diliyorum. Otogarlarda bayanlara yer açıldığı takdirde daha temiz, daha kaliteli hizmet olacaktır.