Isparta Ticaret Borsası Özbekistan'da

Isparta Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Adar, Özbekistan’ın başkenti Taşkent'te düzenlenen Türk İş ve Yatırım Forumu'na katıldı.

Forum’a TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu’nun yanısıra, Özbekistan Başbakan Yardımcısı Elyor Ganiyev, Türk Keneşi Genel Sekreteri Bagdat Amrayev, Büyükelçiler, Özbekistan TSO Başkanı Dr. Adham İkramov, Azerbaycan ASK Başkanı Memmed Musayev, Kırgızistan TSO Başkanı Marat Şarşekeev, Macaristan TSO temsilcisi ile Türkiye’nin önde gelen iş adamları ve oda-borsa başkanları da katıldı.

Açılışta konuşan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, şu sözlere yer verdi. “1,1 trilyon dolarlık ekonomik büyüklüğe, 560 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ve 160 milyonluk nüfusa sahibiz. Yani bir araya gelince, küresel bir güç haline geliyoruz. Öte yandan, birbirimizle olan ticaretimize baktığımızda, o kadar da büyük bir hacme ulaşamadığımızı görüyoruz. 6 ülkenin birbiriyle ticareti ancak 9 milyar dolara ulaşabilmiş, yani toplam ticaretimiz içinde ancak yüzde 2 pay alabilmiş. Bu rakamı artırmak da yine bizlerin elinde. Zira ticaret demek, kalkınma demek, halkların zenginleşmesi demek. İnşallah Türk TSO ile birlikte, bu rakam da hızla artacak” dedi.

Türkiye’nin, Türk Konseyi üyesi ülkelerde yaklaşık 15 milyar dolara yakın yatırımı bulunduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, bu ülkelerin, Türkiye’deki yatırımlarının da yaklaşık 8 milyar dolar olduğunu, ayrıca Türkiyeli müteahhitlerin, 39 milyar dolar tutarında, 970 adet proje üstlendiğini ve bu rakamları artırmak arzusunda olduklarını söyledi.

Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin pek çok alanda ticaret ve yatırım imkanı sunduğunu anlatarak, “AB ile Gümrük Birliği içindeyiz, Ayrıca 19 ülkeyle de STA mevcut. Otomotiv, beyaz eşya, tekstil, inşaat malzemesi, gibi birçok sektörde, Avrupa’nın en önemli tedarikçileri arasındayız. Türkiye’de üretilen otomobillerin yüzde 80’i, beyaz eşyanın yüzde 70’i, makinelerin Avrupa’ya ihraç edilir. Gıda, çimento, gemi inşası ve kimyada da, Avrupa’nın en önemli üreticileri arasındayız” şeklinde konuştu.

Yurtdışı müteahhitlik sektöründe Türkiye’nin dünyada ikinci sırada olduğuna dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, Türk firmalarının geçen sene, yurt dışında 19 milyar dolar büyüklüğünde, 261 proje üstlendiğini, her türlü enerji santralleri, karayolu, tünel, köprü, askeri ve sınai tesisleri, kaliteli şekilde ve uygun maliyetlerle inşa ettiklerini ifade etti.

Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin dünyanın ikinci büyük petrokimya ithalatçısı olduğunu, petrokimya ürünlerinde, yatırımcılara büyük olanaklar sunduğunu söyledi.

-“AB benzeri bir başarı hikâyesini, biz de yazmalıyız”

Türkiye’nin gelişmiş altyapısı ve Avrupa-Afrika ve Orta Asya’ya erişim imkânı veren merkezi coğrafi konumu, yatırımcı dostu mevzuatıyla, cazip iş ve yatırım fırsatları barındırdığını vurgulayan TOBB Başkanı şöyle devam etti: “Pek çok alanda, ortak ticaret ve yatırım yapabiliriz. Ayrıca 3.ülkelere yönelik olarak da birlikte çalışabiliriz. Mesela Çin, yıllık 120 milyar dolarla, dünyanın en büyük gıda ithalatçıları arasında. Başta gıda olmak üzere ve diğer sektörlerde, birlikte hareket ederek, Çin pazarında çok daha etkin olabiliriz. 

Ticareti devamlı vurgulamamın bir nedeni daha var. Dünyada hangi ülke gelişiyorsa, bunu ticareti artırarak yapmıştır. Bakın 2 büyük dünya savaşıyla harabeye dönen Avrupa, nereden nereye geldi. Kendi aralarında iktisadi birlik kurdular, ihtilafları ve savaşları sona erdirdiler, böylece ticareti artırıp, hep birlikte zenginleştiler. Niye ticaret? Çünkü ticaret, en büyük barış ve refah kaynağıdır. Birbiriyle ticaret yapan, kavgayı konuşmaz, birbirine kötü bakmaz. Bu nedenle, önce ülkelerimiz arasındaki ticari engelleri kaldırmalı, birbirimizle ticareti artırmalıyız. 

AB benzeri bir başarı hikâyesini, biz de yazmalıyız. Mesela bakın, insanlar, girip çıkarken zorluk yaşadıkları ülkeyle değil, rahat ulaşabildikleri ülkeyle ticaret yapar. Ticaret başladıktan sonra, yatırım da yaparlar, ortaklıklar da kurarlar. O halde, aramızdaki vize ve geçiş belgesi gibi, ticareti zorlaştıran her engeli tespit edip, kaldırmalıyız. İnanmak ve başlamak yolun yarısı, biz ilk adımı atalım gerisi gelir”

“Türkiye özel sektörü olarak, sizlerle daha fazla iş ve yatırım yapma arzusundayız” diyen Hisarcıklıoğlu, “Önümüzde buna müsait geniş bir alan var. İşte biz bu potansiyeli hayata geçirmek için Türk TSO’nı kurduk. Bu coğrafyanın insanı zenginleşecekse, bunu da bu coğrafyanın iş adamları yapacak. O halde birlikte çalışmalı, birlikte yükselmeliyiz. İki kardeş nasıl kazanırsa, nasıl kazanması gerekiyorsa, o şekilde hareket edelim. Hem ikili ticaretimizi geliştirelim, hem de ortak yatırımlarla üçüncü ülkelere açılalım. İnanıyorum ki bu forum, bu yönde bizlere büyük katkı sağlayacak” dedi.

- "Ticari ilişkileri artırmalıyız"

Özbekistan Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Cemşid Koçkarov, ülkedeki yapısal ve ekonomik alanlarda geniş kapsamlı reformlar yapılmakta olduğunu, ülkede iş ve yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik önemli çalışmalar gerçekleştirildiğini anımsatarak, bunun sonucunda 2018 yılında Özbekistan'daki yabancı yatırım hacminin yüzde 22 arttığını, yabancı sermayeli işletme sayısının ise 3 kat artarak 8 bine ulaştığını belirtti. 

Koçkarov, geçen sene Özbekistan’ın dış ticaret hacminin bir önceki yıla nazaran yüzde 22 artarak 34 milyar dolara ulaştığını vurguladı.

Forumda konuşan Türk Keneşi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev de Özbekistan’ın Türk Konseyi’ne üye olmasının önemini vurgulayarak, “Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’un bu kararı tarihi bir karardır. Bu kararın Nahçıvan Anlaşması’nın imzalanmasının 10. yıl dönümü ve Türk Keneşi’nin 7. zirvesine denk geliyor olmasından çok memnunuz. Özbekistan ve diğer Türkçe konuşan ülkeler arasındaki ilişkiler Türk Keneşi’nin birleştirici bayrağı altında daha da genişleyerek parlak istikbala sahip olacaktır.” dedi. 

Amreyev, forumda toplananların ortak amaçlarının Türkçe konuşan ülkeler ekonomilerini ve bu ülkeler arasındaki ticari-ekonomik ve diğer alanlardaki ilişkileri daha da geliştirmek olduğunu kaydederek, forumun bu konuda faydalı olacağına inandığını belirtti.

Özbekistan Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Adham İkramov ise Cumhurbaşkanı Mirziyoyev'in geçen sene Kırgızistan'ın Çolpan-Ata şehrinde düzenlenen Türk Konseyi 6. Zirvesinde, Taşkent'te Türk İş ve Yatırım Forumu'nun düzenlenmesini önerdiğini hatırlatarak, forumun bu ülkeler arasındaki iş birliğinin daha da gelişmesine katkıda bulunacağını dile getirdi.

Türk Dili konuşan ülkelerin Özbekistan'ın önemli ticari ortağı olduğunu dile getiren İkramov, günümüzde bu ülkelerin işadamlarının katılımıyla Özbekistan'da 2 bin 500'den fazla yabancı işletmenin kurulduğunu anımsattı.