Tuba Karahan - Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf, engellilerin, seçimlerde en rahat şekilde oy kullanmalarının sağlanması için oy verme kabinlerinden en az birinin engelliler için uygun ölçülerde yapılmasını istedi.
     AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Kavaf, engellilerin oy kullanmasında yaşadıkları sorunları ortadan kaldırmak ve rahat oy kullanmasının sağlanmak amacıyla Adalet Bakanlığı'na yazı göndererek bir dizi öneride bulundu.
     Yazıda, seçmen kütükleri düzenlenirken seçmenlerin oy kullanmasını engelleyen özrünün belirlenmesi gerektiğine dikkati çeken Kavaf, uygulamada seçmen listeleri yazım yoluyla değil, adrese dayalı nüfus kayıt sistemi ile belirlendiğinden engelli seçmenlerin durumunun kütükte yer almadığı, bu durumun da engellilerin oylarını kullanabilmelerinin önünde engel oluşturduğunu ifade etti. Kavaf, bu nedenle geçici seçmen listeleri askıya çıkarıldığında, listeyi inceleyen seçmenlerin talebi veya doğrudan muhtarların bildirimi üzerine engel durumu belirlenenlerin oy kullanmaya engellerinin kütüğe ve seçmen listelerine kaydedilmesi gerektiğini belirtti.
     Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın, Özürlüler İdaresi Başkanlığında kayıtlı seçmen durumundaki engellinin seçmen kütüklerindeki isimlerinin karşısına ''Ö'' harfi konulacağını hatırlatan Kavaf, böylece oy sandıklarının engelli seçmenler için ulaşılabilir yerlere konulmasının sağlanacağını kaydetti.
    
     -SAĞLIK KURULU RAPORU OLMAYAN ENGELLİLER RAPOR ALMALI-
    
     Geçici seçmen listeleri askıya çıkarıldığında, engelli seçmenin engel durumunu belirten resmi bir belgeyle talepte bulunduğunda bu durumun kütüğe ve listelere kaydedilebileceğini ifade eden Bakan Kavaf, Özürlüler Veri Tabanına kaydı olmayan bütün engellilerin kayıt olması, ayrıca eğer Özürlü Sağlık Kurulu Raporu yoksa hemen rapor alması gerektiğini vurguladı. Kavaf, bu kayıtların ve rapor alımının yapılmaması halinde engelli seçmenlerin kendilerine sunulan rahat oy kullanma imkanlarından yararlanamayacağı uyarısında bulundu.
     Bakan Kavaf, ayrıca Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nca hazırlanan, engellilere uygun düzenlemelerin olmaması nedeniyle seçim sürecinde ve özellikle de oy kullanma aşamasında çeşitli zorluklarla karşılaşan ve sorunlar yaşayan engelliler için Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da değişiklik önerilerini de Adalet Bakanlığı'na iletti.
     Seçmen bilgi kağıtları, seçim duyuruları, oy pusulaları ve oy kullanma usullerinin ''Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme''nin hedef ve ilkeleriyle uyumlu hale getirilmesi önerisinin yer aldığı yazıda Kavaf, bu değişikliklerle engelli bir bireyin bağımsız olarak oyunu kullanabilmesi sağlanarak oy kullanılacak binalar, oy verme işlemleri ve hizmetlerin engelliler için ulaşılabilir olması zorunluluğu getirildiğini hatırlattı.
    
     -YATALAKLAR İÇİN MEKTUPLA VEYA ELEKTRONİK OY KULLANMA-
    
     Sözleşmede yer alan maddelerden örnekler sunan Devlet Bakanı Kavaf, engelli seçmenlerin mektupla veya elektronik oylama yöntemleriyle oy kullanabilmesi gibi yöntemlere de öneriler arasında yer verdi. Kavaf, yatağa bağımlı durumda bulunanların mektupla veya elektronik oy kullanmasının sağlanması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını tavsiye etti.
     Oyunu kendisi kullanamayacak durumda olan engellilerin, kendi seçtikleri bir kişinin desteğini almalarına izin verilmesinin önerisinde de bulunan Kavaf, seçim işlemleri sırasında kullanılacak form, evrak, liste gibi her türlü basılı kağıdın tasarım ve baskısının engelliler için erişilebilir formatlarda hazırlanması gerektiğini kaydetti.
     Engellilerin kendileri için uygun düzenlemelerin bulunduğu yerlerde oy kullanabilmesi veya oy kullanacağı yerin engellilere uygun hale getirilmesi için seçmen kütüğünde özürlülük durumlarını kapsayan bilgilerin yer alacağını belirten Kavaf, şu önerilerde bulundu:
     ''Engelli seçmenlerin 'Muhtarlık Bölgesi Askı Listesi'nde ve 'Sandık Seçmen Listesi'nde oy kullanılmasını engelleyen özre ilişkin bilgi yer almalı. Böylece özürlüler bilgilerinin kontrolünü yapabilecek ve oyun kullanılacağı yerde uygun düzenlemelerin olması sağlanabilecek.
     Askı listeleri büyük puntolu yazı ile gerektiğinde kabartma yazı ile hazırlanabilecek. Seçmen Bilgi Kağıdı, az gören ve görme engelli seçmenler için büyük punto yazılı ve kabartma olarak hazırlanacak.
     Televizyonda yapılan propagandalarda ve yayınlarda alt yazı ve işaret dili tercümanı kullanılacak. Oy verme kabinlerinden en az biri engelliler için uygun ölçülerde yapılacak.
     Sandık kurulları, sandığa ulaşamayan engelliler için, sandık görevlilerince güvenliğini sağlamak koşuluyla engelli seçmenlerin oyunu kullanabileceği şekilde sandığın konulacağı yeri belirleyebilecek.
     Engelli seçmenin oy kullanacağı sandıklar en kolay şekilde ulaşabilecekleri yere konulacak. Rampası ve asansörü bulunmayan, merdivenli olan, giriş kapısı engellilerin geçişine uygun olmayan binalarda, sandığın giriş kata veya bina önüne yakın bir yere konulması zorunlu olacak. Oy pusulalarının üzerindeki yazılı tüm bilgilerin kabartma yazı ile yer alması sağlanacak. Kabartma yazı kullanılmasının mümkün olmaması halinde sandık kurulunda, içine oy pusulasının yerleştirilebileceği, tercih yapılacak bölmelere ayrılmış ve üzerinde oy pusularındaki bilgilerin kabartma yazıyla yer aldığı bir şablon bulunacak. Engelliler oy kullanmak için sıra beklemeyecek.''
     Bakan Kavaf, bu tür önlemlerin 12 Haziran'daki seçime yetişmemesi halinde kanunlaşarak, en yakın tarihteki seçimde uygulanmaya başlayacağını kaydetti.
    
     -ENGELLİLERİN OY KULLANMADA YAŞADIKLARI ZORLUKLAR BELİRLENECEK-
    
     Bakan Kavaf, engellilerin ulaşabilirliğine uygun hale getirilmiş oy verme yerlerinin belirlenmesiyle seçmen olarak seçimlere katılımına ilişkin verilerin elde edilebilmesi için bilgisayar ortamında seçmen kütüğü oluşturmanın alt yapısını teşkil eden SEÇSİS Projesinin uygulanmasında engellilerin oy kullanma hakkını kısıtlayan bilgilerinin bilgisayar kayıtlarına aktarılmasının sağlanması gerektiğini belirtti.
     Kavaf'ın bu önerisiyle engelli seçmenlere ilişkin bilgilerin seçmen kütüğüne kaydedilmesi süreci tamamlanana kadar, Yüksek Seçim Kurulu'nun engellilerden, oy kullanmasını kısıtlayan özrü ve oy kullanması için ihtiyaç duyduğu yöntem ve araçlara ait bilgiyi, engellinin beyanını esas alarak internet, mektup veya muhtarlıklar aracılığıyla yapılacak başvurularla elde edebilmesi öngörülüyor.