Osmanlı-Rus Savaşlarına Neden Olan Ana Bölgeler
| Bölge | Neden Stratejik? |
|---|---|
| Karadeniz | Rusya sıcak denizlere inmek, Osmanlı ise deniz üstünlüğünü korumak istiyordu |
| Kafkasya | Hem Osmanlı hem Rusya için doğu sınır güvenliği ve etnik nüfuz alanıydı |
| Balkanlar | Slav halklar üzerindeki etki mücadelesi, Ortodoks nüfusun Rusya’ya yakınlığı |
| Boğazlar | Rusya’nın Akdeniz’e inme hayali, Osmanlı’nın İstanbul ve ticaret yollarını koruma çabası |
| Polonya ve Ukrayna | Rusya’nın yayılmacı politikaları, Osmanlı’nın sınır güvenliği endişeleri |
Tarihsel Arka Plan
-
16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Osmanlı ile Rusya arasında 12 büyük savaş yaşandı.
-
Bu savaşların çoğu, Karadeniz’e hâkimiyet, Balkanlar’daki Slav halkların kontrolü ve Boğazlar üzerindeki egemenlik nedeniyle çıktı.
-
Özellikle 1768–1774 Osmanlı-Rus Savaşı, Rusya’nın Karadeniz’e inme hedefiyle patlak verdi.
-
Kafkasya, hem askeri geçiş güzergâhı hem de etnik çatışmaların merkeziydi.
Öne Çıkan Çatışma Noktaları
-
Kırım: 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı’dan koparıldı
-
Eflak-Boğdan (Romanya): Balkanlar’daki Slav halklar nedeniyle sürekli gerilim yaşandı
-
Doğu Anadolu ve Gürcistan hattı: Kafkasya’daki etki alanı mücadelesi
-
İstanbul Boğazı ve Çanakkale: Rusya’nın sıcak denizlere inme stratejisinin kalbi