Isparta

Tarihi Isparta Kiraz ve Keklik Festivali

Tarihi Isparta Kiraz ve Keklik Festivali

Abone Ol
Isparta sancağında Kiraz ve Keklik festivali Isparta’ nın Osmanlı idaresine geçişiyolan1426’dan beri yapılmaktaydı. Yine Isparta Kiraz ve Keklik festivalinin en görkemlisi 1911’de yapılır. Isparta Mevlevî Dedesi Ali Dede Efendi, Mutasarrıf (Vali) Hakkı Behiç, Müftü Hacı Hüsnü bey, Kadı Şakir Bey,  Tahrirat Md. Nuri bey, Ciğerzade Hacı Mustafa, Isparta Ticaret Odası Başkanı Rum cemaatinden Gülyağı dışsatımcısı Temeidis, Ticaret Meclisi üyesi Haci Avrakoğlu, Ermeni cemaatini temsilen Mina Mikiloğlu, Mihalaki Kahramanoğlu, Yanni Kulaksızoğlu, Baş Papaz Andaç Ayvaz, Tüccar Balıoğlu,Hocazade Hakkı, Kaçkınzade, Hacı Ahmet Efendi, Rum cemaatini temsilen Filipoğlu Sarandi (Usta) efendi, Isparta Müslüman Rum ve Ermeni halkı çor-çocuk Minasım eteklerinde (şimdiki Huzurevi bölgesinde) çayırlıklarda yapılır. 13 Mayıs günü öten keklik sesleri ile dular bir birine karıştığı bir manzara görüntüsü Ispartalı Rum yazarların hatıra defterlerine notlarla geçmiştir.

Minasım eteklerinde erkeç, koyun kazanları kaynıyor. Çayırlıklar üzerinde onlarca hasırlar serili. Mevlevî dergahından ve medrese talebelerinden 50-60 kişi hizmet için görevlidir. Testiler içinde üzüm şerbetleri doldurulmuş.. Isparta Mevlevî Dergâhı Semazen müzisyenler genel İslamî ve diğer Gayrimüslümlerin dualarından sonra dini müzik sunumunu başlatılır. Isparta medreselerinde Abdurrahman Efendi ve Şafak Hoca tarafından organize edilerek yetiştirilen çok sayıda hafızın diplomaları dağıtılır.             

Bir el yazma Kur'an-ı Kerîm'i Padişah Sultan Reşat’a gönderen Ispartalı hafızlardan Tevfik Efendi ’ye,Hocası Kara Mehmetoğlu' na Sultan Reşat tarafından gönderilen nişantakılır.
Kadın ve çocuklar az ilerideki hasır üzerlerinde yerlerini almışlar.

Yıllarca Isparta Kiraz ve Keklik festivallerinde alışık Minasım kekliklerinin ötüşleri ile semazenlerin çaldıkları müzik enstrümanlarının sesi bir birini tamamlamakta. Keklikler, pişirilen pilav kokusunu almış olmalılar ki; neredeyse kaynayan kazanların yanı başına konmaya başladılar. Hiç bir Ispartalı yüzyıllardan gelen bir alışkanlıkla keklikler hiç rahatsız edilmemeişlerdir.

Hatta Minasım kekliklerinin yüzyıllar öncesinden Ispartalıların atalarının hatırasını taşıdıkları inancı Ispartalılar arasında yaygındı.

Ayrıca festivalde: Şeyh mahallesinden Abdülkadir Usta (Hoca) güzel sesiyle Kur’an’ dan bölümler sunmaya başladığında Minasım eteklerinde ötüşen yüzlerce keklik sürüsü bir anda festival kalabalığının üzerinde dönmeye başlarlar. Bir kaç tur atan keklikler kaynayan kazanların az ilerisinde sıralı şekilde konarlar. Hiç bir Müslüman, Rum veya Isparta Ermenisi çocuk bile keklikleri raharsız etmez. Festivalin bitiminde ortalıklara bilinçli dökülen pilav artıklarının hatırına mı yoksa  Allah’ dan gelen kekliklere verilen ilahî görev midir bilinmez: Keklikler okul talebeleri gibi tek sıra sıralanmışlar, Kur’an okuyan güzel sesli Hafız Abdülkadir Usta’yı dinlemekteler. 

Isparta Kavaklı cami yardımseverlerinden Ebülhayr Hacı  Mustafa Ağa davudi sesiyle Osmanlı’nın ve dünya barışının daim olması yönünde dûası sessizce yine Isparta halkı ve keklik sürüsü tarafından dinlenir.                                                                         

Arkasından  Müslüman, Rum, Ermeni Ispartalı kadınlar hep birlikte ayrı bir bölümde, erkekler  ayrı bir bölümde eğlençeye başlarlar. Yemekler yenilir, seviyeli eğlençeye dalarlar. 

Karanlık çökünce de şehre dönülür. Kekliklerin ötüşleri Minasım eteklerinde her yıl bir ay sürerdi. Güzel İslamiyetin emrettiği barış ve insanın güzelliğine yönelik her şey Isparta da her yıl böyle sürüp giderken beklenmeyen bir şey olur: 1919’un Nisan’ında. Isparta rumlarından, uzun yıllar Isparta Ticaret odası meclis üyeliği yapan Kara Yorgi İzmir’e taşınmıştı.

Kardeşi Güdük Gadinkos adlı Rum Isparta’ya akrabalarının yanına geldiği günlerde hiç kimsenin haberi olmadan Minasım’a tırmanmış. Keklik yumurtalarını ve yuvalarını tahrip etmiş. Yanında getirdiği zehirli tohumları alanlara serperek yüzlerce Isparta kekliklerinin ölmesine neden olur. Ve; Minasım semalarından dûaya benzeyen keklik sesleri ötmez olur.

Bayram AYGÜN’ ün ”Osmanlı Ispartası’nın Kültürel Vaziyeti” adlı eserden. 2015-Isparta