12 Eylül 1980 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki üçüncü askeri darbe gerçekleşti. Isparta'dan sorumlu sıkı yönetim komutanı ise Ege Ordusu Komutanı Orgeneral Süreyya Yüksel'di. Darbenin ardından Isparta uzun bir süre sıkıyönetim altında yönetildi ve birçok kişi baskılarla karşı karşıya kaldı.
Darbenin ardından Türkiye büyük bir değişim ve siyasi çalkantı sürecine girdi. İşte 12 Eylül Darbesi'nin bazı önemli sonuçları:
- Darbenin hemen ardından 650 bin kişi gözaltına alındı ve 1 milyon 683 bin kişi fişlendi.
- 50 kişi idam edildi ve 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi.
- Açılan 210 bin dava sonucunda 230 bin kişi yargılandı.
- 30 bin kişi siyasal sığınmacı olarak yurt dışına kaçmak zorunda kaldı.
- 388 bin kişiye pasaport verilmedi.
- Yargılanan gazeteciler toplam 3 bin 315 yıl 6 ay hapse mahkûm oldu.
- 300 gazeteci saldırıya uğradı ve 3 gazeteci silahla öldürüldü.
- Darbenin hemen sonrasında gözaltında veya cezaevinde ölenlerin sayısı 183, açlık grevinde ölenlerin sayısı ise 5 olarak kayıtlara geçti.
12 Eylül 1980 Darbesi, Genelkurmay Karargâhı'nda hazırlıklarının başladığı Haziran 1980 tarihinden itibaren planlanmıştı. "Bayrak Harekâtı" adını taşıyan bu darbe girişimi, ilk olarak 11 Temmuz tarihinde hayata geçirilmek istendi, ancak 2 Temmuz'da Süleyman Demirel'in başbakanlığındaki hükümetin güvenoyu almasıyla planlar ertelendi.
12 Eylül 1980 tarihinde saat 03.59'da TRT radyosunda İstiklal Marşı'nın çalınmasının ardından başlayan darbe, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleştirilen son askeri darbe olarak kayıtlara geçti. Darbenin nedeni olarak "kendi kendini kontrol edemeyen demokrasiyi sağlam temeller üzerine oturtmak, kaybolan devlet otoritesini yeniden tesis etmek" şeklinde ifade edildi.
Haber/Muhammet Ölmez
