Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu, aralarında Isparta'nın da bulunduğu bazı  kentler için Hünnap, İğde, Ahlat ve Alıç Eylem Planı hazırladı. Bozuk orman alanlarında yapılan ağaçlandırılmaların dikimi, bütün tesis faaliyetleri ile üç yıllık bakımları Bakanlık tarafından yapılacak. 

Orman yatırımcıları için bu fırsat kaçmaz

Aralarında Isparta'nın da bulunduğu 30 ilde 3 bin 250 dekar alanda hünnap, 63 ilde 15 bin 740 dekar alanda iğde, 51 ilde 6 bin 130 dekar alanda ahlat, 58 ilde 10 bin 170 dekar alanda alıç dikimi desteklenecek. 

Ormanlardan ekonomik gelir elde etmesi için çeşitli projeler geliştiren Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’dan müjde geldi. Vatandaşa gelir kapısını açacak dört yeni eylem planını daha uygulamaya koyan Bakanlık,  2017-2019 yıllarını kapsayan alıç, ahlat, hünnap ve iğde eylem planları ile üç yılda toplam 35 bin 290 dekar alanda 2 milyon 544 bin adet fidanı toprakla buluşturacak.

Eylem planları ile bir taraftan orman içi açıklıklar ve bozuk orman alanları üretime kazandırılarak ülke ekonomisine katkı sağlayacak, diğer taraftan ise orman köylüsünün gelir kaynakları artırılarak refah seviyesini yükseltecek. Bozuk orman alanlarında yapılan ağaçlandırılmaların dikimi, bütün tesis faaliyetleri ile üç yıllık bakımları Bakanlık tarafından yapılacak. Dikilen fidandanlar kura yöntemi ile verilecek.

Ormancılık çalışmalarını kırsal kalkınmanın lokomotifi olarak gördüklerini söyleyen Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu, Orman Genel Müdürlüğü’nce hazırlanan yeni eylem planlarıyla ilgili Para Dergisi’nde açıklamalarda bulundu.

‘KIRSALIN LOKOMOTİFİ’

Önceden odun kaynağı olarak görülen ormanların çok maksatla fonksiyonlarının değeri gün geçtikçe artıyor. Bu nokta da gelecek nesillerin bağımlı olacağı enregrasyonunu tehlikeye atmadan, bugünkü toplumlar için ormanlardan mal ve hizmet üreterek sürdürebilirliğinin sağlanması büyük önem taşıyor. Ormanın sadece sanayide kullanılan bir olarak görülmediği günümüzde, ormancılığın insanlara, havaya, suya içinde barındırdığı canlılara olan faydalarını göz önüne alarak ormanların fonksüyonel olarak planlanıp işletilmesi gerekiyor.

Eylem planlarıyla bir taraftan ormanların iyileştirilmesi, bozuk orman alanlarının ağaçlandırılması, erezyon ,  sel, ve taşkınlarla mücadele ile sürdürülebilir ormancılık ilkeleri kapsamında ormanların gelecek nesillere iyileştirilerek taşınmasını amaçladıklarına dikkat çeken Bakan Eroğlu, diğer taraftan da ormanlara odun dışı ürünlerinden faydalanmak maksadıyla ceviz, badem, zeytin, kestane, dut, alıç, ahlat, keçiboynuzu, ıhlamur gibi türler, dikerek kırsalda yaşayan vatandaşların gelir seviyelerini artırmayı, vatandaşların bulundukları yerde geçimini sağlayacak seviyeye getirmeyi hedeflediklerini söyledi.

35 BİN DEKAR

Ormancılık faaliyetleri için 2017 yılına kadar 34 adet eylem planlamasının hazırlanıp, uygulamaya konulduğunu aktaran Eroğlu, bu eylem planları ile yeni gelir kapısı açmayı hedeflediklerini vurguladı. 4 adet yeni eylem planı ile bu sayının 38’e çıktığını belirten Eroğlu, Türkiye’de yıllardır ihmal edilen ve bozuk orman alanları içerisinde yer alan, alıç, ahlat, hünnap, ve iğde türleri yayılış alanlarında mevcut boşlukların dikilmek ve var olanların ise aşılanarak, ülke ekonomisine kazandırılması maksadı ile dört eylem planı hazırladığını belirtti.

Uygulamaya konulan Hünnap Eylem Planı ile 3 bin 250 dekar alanda 300 bin adet fidan dikilerek ve 20 bin adet fert aşılanacağını dile getiren Eroğlu, ‘Ahlat eylem planı ile 6 bin 130 dekar alanda 368 bin adet fidan dikilecek ve 17 bin 625 adet fert aşılanacak. İğde eylem planı ile 15 bin 740 dekar alanda 1 milyon 164 bin adet fidan dikilecek. 2018-2022 Alaç Eylem Planı ile 10 bin 170 dekar alanda 712 bin adet fidan dikilerek 39 bin adet fert aşılanacak. Bu dört eylem planı ile plan dönemlerinde toplam 35 bin 290 dekar alanda 2 milyon 544 bin adet fidan toprakla buluşturulacak. Ayrıca 76 bin adet fert aşılanacak’ dedi.

KURA İLE VERİLECEK

Uygun yetişme ortamına sahip bozuk ve açıklık orman alanlarında yapılan hünnap, alıç, ahlat ve iğde ağaçlandırılmalarından elde edilen ürünlerden, bu alanlardan geçimini sağlayan mahalli halk yararlanacak. Dikimi yapılan alanlardaki fidanlar ile aşılaması yapılan fertlerle ilgili bütün tesis faaliyetleri ile 3 yıllık bakımları Bakanlık tarafından gerçekleştirilecek. Dikilen fidanlar ilgili köy halkı hane sayısına eşit oranda kura yöntemi ile verilecek. Dikilen fidanlar müraacat eden ilgili köy halkı hane sayısına eşit oranda kura yönetimi ile cüzi oranda bir bedele verilecek.

‘ÖLÜMSÜZLÜK MEYVESİ’

2017-2019 Hünnap Eylem Planı ile Türkiye’ de bulunan ticari değeri ve kullanım çeşitliliği her geçen yıl artan hünnap bitkisinin tabii alanlarda genişletilmesi, sürdürülebilir kullanımın sağlanması, geçimini ziraatten sağlayan yerel halkın ürün çeşitliliği ve gelir seviyesinin artması hedefleniyor. Hünnap Çin’de 4 bin yıldan beri yetiştirilen ‘ölümsüzlük meyvesi’ sıfatıyla anılan adeta bir şifa deposu. Yaklaşık 56 cins ve 900 türü bulunan hünnabın ana vatanı Çin olmakla birlikte Rusya, Hindistan, Ortadoğu, Anadolu, Güney Avrupa ve Kuzey Afrika’da yayılış gösteriyor.

Hünnap, geleneksel tıpta ilaç yapımında katkı maddesi olarak kullanılıyor. Hünnap meyvesi yüksek tıbbı değerinden dolayı özellikle içerdiği antioksidanlar sebebiyle karaciğer ve kalp, damar rahatsızlıkları, kanda kolesterol düzensizliği gibi çok rahatsızlığın giderilmesinde tercih ediliyor. Hünnap aynı zamanda süresi azaltılmaya ve içerdiği antioksidan sayesinde karaciğerin korunmasına, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı oluyor. Bazı yörelerde salatalara konuluyor. Reçel ve marmelatı yapılıyor. Kurutulmuş olarak da tüketiliyor. Ayrıca hünnap meyveleri, kıymetli bir hayvan yemi katkı maddesi olarak da kullanılıyor. Yüksek c vitamini B1. B2 VE B6 vitamini, mineraller ve daha bir çok organik ve inorganik madde içerdiği bakımından zengin olan hünnap, tüm dünyada ve özellikle  gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de insan beslenmesi üzerinde de önemli etkiye sahip. Hünnap meyvesi özellikle yüksek miktarda potasyum, bakır, kalsiyum, fosfor, demir ve magnezyum gibi mineraller içeriyor.

‘30 İLDE HÜNNAP DİKİLECEK’

Ilıman iklim bitkisi olarak bilinen hünnap, son yıllarda girişimcilerin ilgisini de çekiyor. Isparta, Denizli, Yalova, İstanbul, başta olmak üzere bazı illerde hünnap bahçeleri kuruluyor.

2017-2019 yıllarını kapsayan Hünnap Eylem Planı ile Adana, Afyonkarahisar, Aksaray, Amasya, Antalya, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, Edirne, Elazığ, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Hatay, Isparta, Karaman, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Samsun, Tokat, Uşak, Van ve Yalova’ da 3 bin 250 dekar alan ağaçlandırılacak. Potansiyal hünnap alanlarının değerlendirilmesiyle yüksek besin değerine sahip ürünler elde edilerek kırsal istihdam da sağlanacak.

Hünnap eylem planı ile Coğrafya ve iklim açısından uygun olan alanları hünnap ağaçlarıyla bezeyeceklerini belirten Bakan Eroğlu, ‘Böylece hem ülke ekonomisine katkı sağlayacağız hem de insanlarımızın sağlık açısından yaşadıkları sıkıntılara derman olacağız’ ifadelerini kullandı.

ÜRETİ MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLECEK

Türkiye’de önemli bir potansiyeli olmasına rağmen iyi tanınamayan ve değerlendirilemeyen iğdenin içerisinde yer aldığı taksonlar, meyveleri insanları ve hayvanlar için besin kaynağı oluşturuyor. İğde altarnetif  ve çağdaş tıp alanlarında kullanılıyor. Toprağı tutma özelliğinin yanında meyvesinden faydanılmak suretiyle  de yöre insanının gelirine katkı sağlamak üzere hazırlanan 2017-2019 İğde Eylem Planı ile İğde ürünlerinin kullanımının ülke geneline yaygınlaştırılması, üretim maliyetlerinin düşürülmesi, üretimde yaşanan değer kayıplarının azaltılması hedefleniyor.Bu maksatla bozuk ve açıklık vasıftaki orman alanları ile hazineden tesis edilen sahalarda ağaçlandırmalarda da iğde dikilecek.Eylem planı ile tabii iğde alanlarından yapılan faydalanmaların sürdürebilir nitelikte olması, üretimde yaşanan değer kayıplarının azaltılması da hedefleniyor.

KİLOSU 25 TL’Yİ BULUYOR

Omega 7 deposu olan iğde, kilogramı 10 ile 25 tl arasında değişen fiyatıyla pazarı olan bir tür. Ancak iğde etkin ve verimli bir şekilde kullanılamıyor. Eylem planına göre bu türü üretmek ve ağaçlandırma yoluyla yaygınlaştırmak. Türkiye’nin gerek besin ve tıbbi  maksatlı taleplerini karşılamak, gerekse biyolojik çeşitliliğin konu edildiği ağaçlandırma çalışmaları ve peyzaj çalışmalarında, özellikle kırsal kesimin kalkınmasında büyük önem taşıyor.Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, iğde üretimi 2015 yılında 4 bin 520 ton düzeyinde gerçekleşmiş bulunuyor.

İğde Eylem Planı ile Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Batman, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hakkari, Hatay, Iğdır, Isparta, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Tunceli, Uşak, Van, Yalova ve Yozgat’ta 2017-2019 yılları arasında uygulanacak projeler ile toplam 15 bin 740 dekar alan ağaçlandırılacak.

VUCÜT DİRENCİNİ ARTIRIYOR

Anadolu’da halk arasında ve geleneksel tıpta kullanımları bulunan iğde, ishali durdurmaya, vücut direncini artırmaya, idrar problemlerinin düzenlenmesine, egzamanın giderilmesine, gribin önlemesine, soğuk algınlığının giderilmesine yardımcı olur. Öksürüğün azalmasına, bağırsakların çalışmasına, mide bulantısına ve kusmanın önlenmesine yarar sağlıyor. Ayrıca sarılık ve astım tedavilerinde de kullanılıyor.

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK KORUNACAK

Gıda ve tıbbi aromatik maksatla kullanıma konu edilen odun dışı orman ürünlerinden bir diğeri de ahlat (yaban armudu). Hazırlanan 3 yıllık eylem planı ile Türkiye’de bulunan ticari uygulamaya konulacak olan ahlat, Anadolu coğrafyasında ekonomik, kültürel, ve sosyal nitelikli değerini artıracak. Bunun yanında gıda, kozmetik ve kimya sanayisinde ham madde olarak kullanılan ahlat iç kaynaklardan temin edilecek. Eylem planı ile orman alanlarında ve Hazine’den tahsis edilen sahalar içinde yer alan tabii ahlat ağaçları, biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilemeyecek seviye de aşılanacak. Ayrıca yetişme şartlarına uygun, erozyona maruz sığ ve açık alanlarına da ahlat dikilecek.Biyolojik çeşitlilik korunacak. Ahlat ormanlarıyla yerel halkın gıda ihtiyacı karşılanacağı gibi ormanlara olan baskılar azalacak.Orman içinde yaşamını sürdüren yaban hayvanlarının besin ihtiyacı da karşılanacak.

Ahlat Eylem Planı’na göre 3 yıllık dönemde 6 bin 130 dekar alanda ağaçlandırma, erezyon kontrolü ve rehabilitasyon projeleri çerçevesinde ağaçlandırılmalar şu illerde yapılacak: 

Adana, Amasya, Çorum, Samsun, Tokat, Ankara, Kırıkkale, Antalya, Artvin, Balıkesir, Bolu, Bursa, Bilecik, Yalova, Denizli, Uşak, Elazığ, Bingöl, Bitlis, Hakkari, Malatya, Muş, Tunceli, Van, Ağrı, Kars, Eskişehir,  Afyonkarahisar, Giresun, Sivas, Isparta, Burdur, Edirne, Manisa, Gaziantep, Hatay, Kastamonu, Sinop, Konya, Aksaray, Karaman, Kütahya, Mersin, Muğla, Aydın, Gümüşhane, Bayburt, Zonguldak, Bartın ve Karabük.

BİRÇOK DERDE DEVA

Ahlat tok karnına tüketilirse ishali kesmeye, açken yenildiğinde kabızlığın önlenmesine, sivilcelerin giderilmesine, diş intihaplarının giderilmesine yardımcı oluyor. Böbreklerin çalışmasına, astıma, günlük tüketimle kalbe fayda sağlıyor.Ahlat, böcek sokması ve hayvan ısırığında filizi dövülerek ısırılan yere konulup, bekletilmesi durumunda zehrin cilde yayılmasını engellemeye yardımcı oluyor.

ALIÇ EYLEM PLANI

Alıç, önemli tıbbi bitkiler arasında yer alıyor. Alıcın meyve ve çiçeklerinde insan sağlığı bakımından faydalı bir çok madde bulunuyor.Gelecek nesillerin bağımlı olacağı ormanların üretim kapasitesi ve biyolojik entegrasyonunu tehlikeye atmadan bugünkü tolumlar için ormanlardan mal ve hizmet üreterek sürdürebilirliğinin sağlanması noktasında da önem taşıyor. Üç  yıllık Alıç Eylem Planı ile Türkiye’de tabii alanlarda bulunan potansiyel alıç alanları tespit edilerek envater  tespiti yapılmakta birlikte bu alanlarda alıç fidanları dikilerek ağaçlandırılması ve ekonomiye kazandırılması sağlanacak. Üniversitelerle iş birliği halinde uygulamayı geliştirici nitelikte araştırmalar desteklenerek ürün çeşitliliğine katkı sağlanacak.

Orman vasfındaki bozuk araziler de mevcut tabii alıç fertleri, biyolojik çeşitliliği ve genetik yapıyı olumsuz düzeyde etkilemeyecek şekilde aşılamak ve budama yapmak suretiyle iyileştrilerek, ekonomiye kazandırılacak. Alıç gibi yabanıl türlerin artırılmasıyla gelir seviyesi düşük yerel halkın, gıda ihtiyacı karşılanacağı gibi gelirlerin artırılması ile ormanlık alana olan bakıları azalacak. Ayrıca orman içinde yaşamını sürdüren yaban hayvanlarının besin ihtiyaçlarının karşılanmış ve yaşam alanları iyileşmiş olacak.

2017-2019 Alıç Eylem Planı ile Adana, Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Aksaray, Amasya, Antalya, Artvin, Aydın, Bartın, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çorum, Denizli, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Konya, Kütahya, Malatya, Mersin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sivas, Sinop, Tokat, Tunceli, Uşak, Van, Yalova, Yozgat ve Zonguldak’ta uygulanacak projeler ile toplam 10 bin 170 dekar alan ağaçlandırılacak.

İLAÇ SANAYİNDE DE KULLANILIYOR

Tıbbi değeri yüksek olan alıç bitkisinin meyve ve yapraklarının, gıda ve çay olarak tüketiminin dışında, dünya da gıda ve ilaç sanayinde hammadde olarak kullanımı oldukça yaygın. Alıç bitkisi; ormanlarda tamamen tabii olarak, geniş bir alanda yetişmesine rağmen, Türkiye’ deki ticareti, yerel pazarlarda gıda olarak satılması ile sınırlı kalıyor.

Taze alıç meyvesi, yerel pazarlarda, kilogramı 5 TL ile 20 TL arasında değişen fiyatlarla satılırken, marmelatı, pekmezi, şurubu ve sirkesi yapılarak, meyve veya yaprakları kurutularak daha yüksek fiyatlara aktarlarda ve pazarlarda satılabiliyor.Bu şekilde bile orman köylüsüne önemli bir gelir sağlayan alıç bitkisinin, çay, ekstrat, etken madde gibi katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek pazarlanması ve ihraç edilmesi hem orman köylüsünün kazancına hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacak.

Eylem planında yer alan bir örneğe göre 2012’ de alıç yaprağının 1 kilogramından köylünün kazancı 1 TL, tüccarın kazancı 4,5 TL.2012 yılında yapılan bir araştırmanın neticelerine göre, çay olarak pazarlanan kurutulmuş ve paketlenmiş 80 gramlık bir paket ürünün fiyatı 1,84 TL, dolayısıyla 1 kg. alıç çayının piyasa fiyatının da 35.39 TL olduğu görülüyor.Ayrıca, gıda takviyesi olarak pazarlanan alıç yaprağı ekstraktından üretilen, 510 mg.’lık 100 adet kapsül ihtiva eden bir ürünün fiyatı piyasada 50 TL.

KALP DOSTU

Alıç ağacının yaprak, çiçek ve meyveleri, kalbin düzenli çalışmasını desteklemek ve kalp damar sistemi fonksiyonlarını normalize etmek için kullanlıyor. Koroner damarları genişleten bioflavonoitler çok güçlü antioksidanlar olup, kalbe oksijen ve kan akışını artırıyor; dolayısıyla da, angina denilen kalp ağrılarının azalmasına tesir ediliyor.

Yaşlılarda kalbi kuvvetlendirmeye, yüksek tansiyonlu hastalarda kalbe destek olmaya, bilhassa ateşli hastalıklardan sonra yorulan kalbi güçlendirmeye ve kalpteki ritim bozukluklarının tedavisine fayda sağlıyor.

Alıç bitkisinin, hem yaprağı hem de meyvesi kullanılabiliyor. Alıç yaprağı kurutulularak çay yapılacak aynı zamanda da meyvesi yanilebilecek.Alıcın kurutulan yaprakları sallama çay şeklinde demlenerek de, meyveleri yenmekle birlikte çaya tat verici olarak da kullanılabilir.

5000 KÖYE 5000 ORMAN 

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın bugüne kadar hayata geçirdiği eylem planlarının sayısı 38’e ulaştı.Bu planlarla gelecek nesillerin bağımlı olacağı ormanların üretim kapasitesi ve biyolojik entegrasyonu tehlikeye atmadan, bugünkü toplumlar için ormanlardan mal ve hizmet üreterek sürdürebilirliğinin sağlanması hedeflendi. Bu planlardan biri 4 bin 166 köyde 201 bin 171 hektar sahaya köy ormanının kurulmasını sağlayan ‘2007-2011 Her Köye Bir Eylem Planı’. Bir diğeri 2015-2019 dönemlerini kapsayan ‘5000 Köye 5000 Orman Eylem Planı’. Bir diğeri 2015-2019 dönemlerini kapsayan ‘5000 Orman Eylem Planı’. Bu plan ile bin 401 köyde badem, bin 453 köyde ceviz, 53 köyde kestane, 303 köyde dut, bin 344 köyde fıstıkçamı, alıç, ahlat, kuşburnu, keçiboynuzu ve defne gibi gelir getirici tür ormanlar kurulacak. 294 köyde yabani zeytin, 152 köyde ise menengiçlerin aşılanmak suretiyle ıslahı yapılacak. 2005-2014 Sedir Ormanlarının Rehabilitasyonu Eylem Planı ile bozuk veya tahrip edilmiş sedir ormanları yeniden kazanıldı. Eylem planı ile bozuk veya tahrip edilmiş sedir ormanları yeniden kazanıldı. Eylem planı ile 1 milyon 463 bin 670 dekar sahada bozuk sedir ormanları iyiyleştirildi. 2006-2010 Fıstıkçamı Eylem Planı ile 101 bin hektar alanda verimli fıstıkçamı ormanı tesis edildi. 55 milyon adet fidan dikildi. 4.5 milyon adet fıstıkçamı ağacında kozalak verimini artırmaya yönelik budama bakımı yapıldı. 2006-2015 yılları arasında bozuk ardıç ormanları iyileştirildi. Keçiboynuzu Eylemi Planı ile 2006-2015 yılları arasında bozuk vasıftaki keçiboynuzu sahaları rehabilite  edildi.Bu çerçevede 259 bin 795 dekar alanda çalışma gerçekleştirildi.