Türkan Al-Zeynep Akyıl- Gelir İdaresi Başkanlığının 2010 yılı Faaliyet Raporu, Türkiye'de en fazla vergi kaçağının gayrimenkul sektöründe yaşandığını ortaya koydu.
Haber32 muhabirinin Faaliyet Raporundan derlediği bilgilere göre, vergi denetiminde risk analizi çalışmaları çerçevesinde, geçen yıl ''POS Satışları, Nakit Analizi, Muhtasar ve Gelir Vergisi Beyanlarının Çapraz Analizi, Değer Artış Kazancı, Konut Kredileri-Müteahhit Beyanları Karşılaştırılması, Avukatlar ve POS'lu Tefecilik'' projelerine dönük incelemeler gerçekleştirildi.
Değer Artış kazancı Risk Analizi Projesinde, 1,896 inceleme yapıldı. Satın aldığı gayrimenkulu 5 yıl içinde satan emlak sahiplerinin, değer artış kazancı kapsamında 86 milyon 330 bin 90 lira kazanç beyan ettiği, buna karşılık 514 milyon 400 bin 95 liralık geliri devletten kaçırdığı anlaşıldı.
Denetim elemanları, oluşan değer artış kazancını eksik bildiren emlak sahiplerine 43 milyon 664 bin 633 lira vergi tahakkuk ettirirken, 69 milyon 472 bin 532 lira da ceza kesti.
-LÜKS PROJELERDE YÜZDE 59'LUK KAÇAK-
Denetim birimleri, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük kentlerde lüks konutlar inşa eden, ev ve daireleri de daha proje aşamasında satan büyük müteahhitlik şirketlerini de mercek altına aldı.
Söz konusu firmalardan 282'si Konut Kredileri-Müteahhit Beyanları Karşılaştırılması Projesi uyarınca denetime tabi tutuldu.
Denetimler, müteahhitlerin her 100 bin liralık konut satışında, devlete 41 bin liralık konut sattık şeklinde beyanda bulunduğunu, 59 bin lirayı ise kaçırdığını gösterdi.
Proje kapsamında 282 müteahhitin, beyan ettiği satış geliri 30 milyon 406 bin 548 lira, kaçırdıkları gelir de 42 milyon 602 bin 453 lira oldu.
İncelemeler sonucunda müteahhitlere 1 milyon 876 bin lira vergi farkı çıkarıldı. 4 milyon 910 bin lira da ceza uygulandı.
-POS TEFECİLER VE AVUKATLAR-
Kontör ve Altın Ticareti Yapan Mükellefler Projesi ile de 227 POS tefeci denetime alındı. Bunların 63 milyon 575 bin 318 lira gelir elde ettiği, ancak bunun 32 milyon 235bin 165 lirasını bildirip, 31 milyon 340 bin 153 lirayı gizlediği belirlendi.
POS tefecilere de 12 milyon 997 bin 848 lira vergi ve ceza kesildi.
42 avukatı da özel incelemeye alan Gelir İdaresi, bu meslek grubunda yüzde 29'luk bir vergi kaçağı tespit etti. Avukatların, 3 milyon 914 bin 723 liralık beyana karşılık, 1 milyon 531 bin 984 lirayı kayıt dışı bıraktığı gözlendi.
-KREDİ KARTI BİLE DURDURAMADI-
Faaliyet Raporu, Gelir İdaresinin her ay bankalardan toplu döküm aldığı kredi kartlarıyla yapılan satışlarda bile işletme sahiplerinin vergi kaçırmaktan korkmadığını gözler önüne serdi.
POS Satışları İzleme Projesi adı altında 752 mükellefin beyan ve satış bilgileri karşılaştırıldı.
Bu mükelleflerin kredi kartı yoluyla beyan ettiklerinden 39 milyon 828 bin 290 lira daha fazla satış yaptığı anlaşıldı. Satışlarını düşük gösteren işletmelere 9 milyon 115 bin 980 lira vergi ve ceza tahakkuk ettirildi.
Kredi kartıyla satışlarda gönüllü uyum kapsamında da, 12 bin 529 işletme, 944 milyon liralık matrahta 180 milyon liralık artışa gitti. KDV İadesi Risk Analizi Sistemi çerçevesinde de, 186 bin 841 KDV iade talebi analize tabi tutuldu. Bu talepler için 284 bin 981 adet rapor düzenlenirken, 68 bin 490 mükellefin KDV beyanlarında olumsuzluk tespit edildi.
KDV iadesi denetimlerinde, 15 bin 311 kişinin işini terk ettiği halde, kayıtlarda ihracatçıya mal ve hizmet satıyor gibi gösterildiği, 11 bin 118 mükellefin de mal sattığı halde KDV beyannamesi vermediği belirlendi.
-YAYGIN VE YOĞUN DENETİMLER-
Gelir İdaresi Başkanlığı, geçen yıl fatura, fiş ve sevk irsaliyesi gibi belgelerin kontrol edildiği 3 milyon 753 bin 669 mükellef nezdinde yaygın ve yoğun denetimde de bulundu.
Söz konusu denetimlerde, faaliyet gösterdiği halde, kayıt dışı çalışan 37 bin 965 kişi için mükellefiyet tesis ettirildi.
1472 işyerinde fiili envanter, 37 bin 785 işyerinde de hasılat tespiti yapıldı. İşletmelere 150 milyon 326 bin 505 lira usulsüzlük cezası kesildi. Çalışmalar esnasında 4 bin 391 işçinin de sigortasız çalıştırıldığı ortaya çıkarıldı.
-RİSK ANALİZİ DENETİM SONUÇLARI-
Gelir İdaresinin risk analizine göre 2010 yılında yaptığı çeşitli sektör denetimlerinin sonuçları şöyle:
Proje Adı
VERGİ İNCELEME VERİLERİ
İncelenen Mükellef Sayısı
Beyan Edilen Matrah
Bulunan Matrah Farkı
Bulunan Vergi Farkı
Kesilen Ceza
Kredi Kartı İle Yapılan (POS) Satışları İzleme Projesi
752
39.828.290
4.557.990
4.557.990
POS Nakit Analizi Projesi
20
96.613
9.428
9.428
Muhtasar ve Gelir Vergisi Beyanlarının Çapraz Analizi Projeleri (Serbest Meslek Ödemeleri ve İş Yeri Kira Ödemeleri)
10
976.964
134.540
78.148
Diğer Projeler
944
193.996.882
121.632.661
15.280.823
51.076.215
Potansiyel Mükellef Projesi
670
454.956.915
237.787.807
16.331.414
39.599.354
Değer Artış Kazancı Risk Analizi Projesi
1.896
86.330.090
514.400.095
43.664.633
69.472.532
Konut Kredileri-Müteahhit Beyanları Karşılaştırılması Projesi
282
30.406.548
42.602.453
1.876.232
4.910.322
Kontör ve Altın Ticareti Yapan Mükellefler Projesi (POS lu Tefecilik Projesi)
227
32.235.165
31.340.153
3.650.701
9.347.147
Avukatlar 2008 Projesi
42
3.914.723
1.531.984
221.016
483.398
