Toplam 570 eserin yer aldığı sergide, yurt dışından Türkiye’ye iadesi sağlanan 485 tarihi eser de ilk kez ziyaretçilerin beğenisine sunuldu. Sergi, 6 ay boyunca ziyarete açık kalacak.
Bu önemli sergide Yalvaç ve Pisidia Antiokheia Antik Kenti’nin adını Türkiye’ye duyuracak nadir bir eser de bulunuyor. 2024 yılında Antiokheia’da, Aedilicus Tepesi’ndeki kilise çevresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan tılsımlı bir amulet, antik dönemde kanser hastalığına karşı umut taşıyan bir nesne olarak dikkat çekiyor. Değerli taştan yapılmış olan bu kolye, hem tarihi hem de tıbbi açıdan büyük önem taşıyor.
Pisidia Antiokheia Kazı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Özhanlı, esere dair şu bilgileri paylaştı:
“Amulet, günümüzün en tehlikeli hastalığı olan kanserin Antik Çağ’daki bilgi kökenlerini anlamamız açısından çok önemli bir buluntu. Hikâyesi oldukça etkileyici; kızının hastalığına çare arayan bir baba, onun iyileşmesi için bu tılsımlı taşı yaptırıp boynuna taktırmış. Kolye üzerinde bir yüzünde yengeç figürü, diğer yüzünde ise hastalıktan kurtulması için yazılmış dualar yer alıyor.”
Prof. Özhanlı, “kanser” kelimesinin kökenine de değinerek şu ifadeleri kullandı:
“Antik Dönemin en büyük hekimlerinden Galen, kanserli dokunun çevresindeki damarların, yengecin bacaklarını andırdığını belirterek hastalığı bu hayvanla özdeşleştirmiştir. Yunanca ‘yengeç’ anlamına gelen ‘karkinos’ kelimesi zamanla hastalığın adı haline gelmiş ve bugün kullanılan ‘kanser’ sözcüğü de buradan gelmiştir.”
Amuletin sadece bir tılsım değil, çaresizlik içinde Tanrı’ya yönelmenin bir sembolü olduğunu belirten Özhanlı, “Bu eser, Anadolu’da bugüne kadar bulunan en iyi korunmuş ve en anlamlı örneklerden biri. Hem dini hem tıbbi hem de kültürel açıdan büyük değer taşıyor” dedi.
Antiokheia’da bir dönem Asklepion (tıp merkezi) bulunduğunu hatırlatan Özhanlı, amuletin aynı zamanda dönemin sağlık anlayışına ışık tuttuğunu da vurguladı. Değerli taştan yapılmış bu kolyenin uzun yıllar boyunca farklı kişiler tarafından şifa umuduyla kullanıldığı ve 10. yüzyılda bulunduğu yere düşmüş olabileceği belirtiliyor.
Sergideki bu nadir eser, sadece tarih meraklılarını değil, tıp tarihiyle ilgilenenleri de büyüleyecek gibi görünüyor. Uzmanlara göre, amulet sayesinde Yalvaç ve Pisidia Antiokheia Antik Kenti’nin adı milyonlarca ziyaretçi tarafından duyulacak.
