Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Zirai Don Olayını Araştırma Komisyonu Başkanı ve AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz, Burdur’da yaptığı açıklamada, ülke genelinde büyük zarara yol açan zirai don olayının etkilerine ve alınacak önlemlere ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Korkmaz, devlet destekli ödemelerin en geç ekim ayı itibarıyla tamamlanmasının hedeflendiğini belirterek, ağustos ayında ödemelerin başlayabileceği bilgisini paylaştı.
Zirai don olayının Türkiye tarım tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir boyutta gerçekleştiğini vurgulayan Korkmaz, “420 bin çiftçimiz bu afetten doğrudan etkilendi. Sadece TARSİM kapsamında yapılacak ödemeler 22 milyar lirayı buluyor. Tarım ve Orman Bakanlığımız da 12 Nisan’a kadar olan giderler doğrultusunda ödeme yapacak” dedi.
65 İlde Etki, 35 İlde Ağır Hasar
Komisyonun saha çalışmalarını tamamladığını ve raporlama sürecine geçildiğini aktaran Korkmaz, zirai donun 65 ilde hissedildiğini, 34-35 ilde ise ağır zararlara neden olduğunu söyledi. Komisyonun üç aşamalı bir çalışma yürüttüğünü ifade eden Korkmaz, zarar gören bölgelerde yapılan incelemelerin ardından kapsamlı bir raporun hazırlanmakta olduğunu dile getirdi.
Üreticiye Finansal Destek Çağrısı
Adem Korkmaz, sadece kısa vadeli desteklerin yeterli olmayacağını, üreticilerin 2025 ve 2026 yıllarında da don kaynaklı gelir kaybı yaşayacaklarına dikkat çekerek, uzun vadeli ve düşük faizli finansal destek modelleri üzerinde çalışılması gerektiğini belirtti. Özellikle Malatya gibi üretimin büyük ölçüde kayısıya bağlı olduğu şehirlerde esnafın da desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Korkmaz, “Şehir ekonomisinin yüzde 30’u kayısıdan kaynaklı. Bu sadece çiftçiyi değil, tüm şehri etkiliyor. Bu nedenle düşük faizli finans paketleriyle esnafın da gözetilmesi gerekiyor” dedi.
TARSİM'e Yeni Model Önerisi
TARSİM’in mevcut haliyle çiftçi risklerini yeterince azaltamadığını dile getiren Korkmaz, komisyonun "ikili TARSİM modeli" üzerinde çalıştığını açıkladı. DASK benzeri bir sistemle hem zorunlu hem de isteğe bağlı sigorta yapısının çiftçilere sunulabileceğini belirten Korkmaz, bu modelin devlet desteklerini artırarak daha kapsayıcı hale getirileceğini ifade etti.
"Tüm Hesaplamalar Tamamlandı, Ödemeler Onay Aşamasında"
Tarım il müdürlüklerinin ürün bazlı maliyet hesaplarını tamamladığını belirten Korkmaz, ceviz ve kiraz gibi ürünlerde giderlerin farklılık gösterdiğine dikkat çekerek, sabit bir ödeme yapılmasının mümkün olmadığını söyledi. “Şu anda hesaplamalar tamamlandı, süreç onay aşamasına geldi. Ödemelerin kısa süre içinde başlamasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
