Retina yırtığı neden oluşur ve kimler risk altındadır?
Retina yırtığı, jel kıvamındaki vitrözün yaşla beraber büzülerek retinayı çekmesi sonucu gelişir. Miyop kişilerde, ailesinde retina problemi olanlarda, travma geçirenlerde ve katarakt ameliyatı sonrası ilk aylarda risk belirgin artar. Diyabetik retinopati veya retinitis pigmentosa gibi yapısal hastalıklar da dokuyu zayıflatarak yırtığa zemin hazırlar.
Retina yırtığının erken uyarı işaretleri nelerdir?
Ani “sinek uçuşmaları”, ışık çakmaları ve görüş alanında gri perde hissi, retinanın yırtıldığına veya arkasında sıvı biriktiğine işaret eder. Belirtiler anlık olabilir, fakat dakikalar–saatler içinde ilerler; bu yüzden semptom başlar başlamaz göz doktoruna başvurmak, kalıcı görme kaybını önlemenin tek garantisidir.
Lazerle retina yırtığı tedavisi ne kadar etkili?
Argon veya YAG lazer ışınıyla yırtığın çevresine minik yanık halkası oluşturulur; bu halka retinayı “kaynar” ve dekolmanı durdurur. Erken evrede uygulandığında başarı oranı %90’ın üzerindedir. İşlem lokal anestezi ile 10 dakikada biter, hasta aynı gün evine döner. İyileşme boyunca ağır egzersizden kaçınmak lazer hattının sağlamlaşmasını destekler.
Retina yırtığından sonra nelere dikkat etmeliyim?
İlk bir ay öne eğilmek, ağırlık kaldırmak ve ani baş hareketlerinden kaçınmak retinanın tekrar çekilmesini önler. Yüksek miyoplar ve diyabet hastaları, yılda en az bir kez genişlemeli fundus muayenesiyle yırtık veya yeni dekolman bulgusu açısından kontrol edilmelidir.
Akıllı lens nedir ve katarakt cerrahisinden nasıl ayrılır?
Akıllı lens (trifokal veya EDOF göz içi mercek) hem uzak hem orta hem de yakın mesafede netlik sağlayacak şekilde tasarlanmış kalıcı yapay mercektir. Katarakt ameliyatında bulanık doğal mercek çıkarılır, yerine akıllı lens konduğunda yalnızca saydamlık kazanılmaz; çoğu hasta gözlüksüz bilgisayar kullanma, kitap okuma ve araç sürme konforuna kavuşur.
Akıllı lens takılabilecek ideal aday kimdir?
40 yaş üstü, hem uzak hem yakın gözlüğüne bağımlı, kornea astigmatı 1 diyoptrinin altında ve retina muayenesi normal olan bireyler en iyi sonucu alır. Retina yırtığı öyküsü bulunanlarda da akıllı lens uygulanabilir; ancak cerrahi öncesi laserle yırtığın tam onarılmış olması şarttır, aksi hâlde ameliyat sırasında vitreoretinal komplikasyon riski artar.
Akıllı lens sonrası gece ışık saçılması (halolar) kalıcı mıdır?
İlk birkaç hafta halkasal yansımalar ve hafif parıltı görmek normaldir; beyin, yeni optik desenlere nöroadaptasyon sürecinde alışır. Çoğu hasta üçüncü ayda haloları fark etmez. Adaptasyon yavaş
ilerliyorsa, düşük ışıkta parlama filtreli antirefle kaplama gözlükler gece sürüşünü rahatlatır.
Akıllı lens ömür boyu mı kalır ve ileride değiştirmek gerekebilir mi?
Göz içi mercekler biyouyumlu akrilikten üretilir, sararma ya da bozulma yapmaz. Göz yapısı stabil kaldığı sürece ömür boyu hizmet eder. Nadiren, diyoptri kayması veya şiddetli halodan rahatsızlık olursa mercek çıkarılıp yeni model yerleştirilebilir; bu revizyon operasyonu, ilki kadar kolay olmasa da deneyimli cerrah elinde güvenlidir.
Retina sağlığı, akıllı lens sonuçlarını nasıl etkiler?
Net bir görüntü ancak sağlam retina üzerine düşerse anlam kazanır. Diyabet, yüksek tansiyon veya miyopi kaynaklı makula hasarı olan hastalar, akıllı lens takılsa bile tam görme keskinliğine ulaşamayabilir. Bu nedenle cerrah, lens planlamasından önce OCT ile makulayı, genişlemeli göz dibi muayenesiyle perifer retinayı değerlendirir; gerekirse yırtıklar lazerle güçlendirildikten sonra akıllı lens programına geçilir.
