Özellikle geceleri soba yakımının yoğunlaştığı bu günlerde, yanlış kullanım nedeniyle yaşanabilecek ölümcül zehirlenmelere dikkat çekildi.
Bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşan karbonmonoksit (CO), tam yanmayan yakıtların oluşturduğu, renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olarak biliniyor. Bu özellikleri nedeniyle “sessiz katil” olarak adlandırılan gaz, fark edilmeden solunduğunda kısa sürede hayati tehlike oluşturabiliyor.
Uzmanlara göre karbonmonoksit, akciğerlerden kana geçerek hemoglobine oksijenden 200 kat daha hızlı bağlanıyor, bu da vücutta oksijen yetersizliğine ve organ hasarına yol açıyor. İlk belirtiler arasında baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve yorgunluk yer alırken; maruziyetin artması durumunda bilinç kaybı, kas krampları ve ölüm görülebiliyor.
Zehirlenme şüphesinde yapılması gerekenler ise oldukça net:
· Camlar açılmalı, kişi hemen açık havaya çıkarılmalı.
· 112 Acil Servis aranmalı.
· Nefes almıyorsa temel yaşam desteği uygulanmalı.
Tedavide öncelikli olarak hastaya yüksek doz oksijen veriliyor. Ağır vakalarda ise hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT) uygulanarak, vücuttaki karbonmonoksit daha hızlı uzaklaştırılıyor.
Uzmanlar, bu tür zehirlenmelerin önüne geçmek için vatandaşlara şu uyarılarda bulundu:
· Bacalarınızı düzenli olarak temizleyin.
· Şofben ve soba bakımlarını ihmal etmeyin.
· Lodoslu havalarda soba yakmayın.
· Kapalı alanlarda araç çalıştırmayın.
· Karbonmonoksit sensörü kullanın.
