Yom Kippur (Kefaret Günü), Yahudilikteki en kutsal ve en önemli gündür. Roş Aşana (Yahudi Yeni Yılı) ile başlayıp 10 gün süren "Yüce Kutsal Günler" veya "Tövbe Günleri"nin sonunu işaret eder.
Yom Kippur Nedir ve Önemi Nedir?
Yom Kippur kelime anlamı olarak "Kefaret Günü" demektir.
-
Amaç: Bu günün temel amacı, bireyin geçmiş yılda Tanrı'ya (bein adam leMakom) ve diğer insanlara (bein adam lechavero) karşı işlediği günahlar için tövbe etmesi, arınması ve af dilemesidir. Geleneksel inanca göre, Roş Aşana'da her insanın kaderi Yaşam Kitabı'na yazılır ve Yom Kippur'da bu hüküm mühürlenir.
-
Tarihsel Köken: Tevrat'a göre (Levililer 16 ve 23), Musa'nın, İsrailoğulları'nın Altın Buzağı günahı için Tanrı'dan ikinci tabletleri alıp af ile dağdan indiği günün, yani Tişri ayının 10. günü olduğu kabul edilir.
-
Başkalarıyla Uzlaşma: Yom Kippur, yalnızca Tanrı'ya karşı işlenen günahları bağışlatır. İnsanlara karşı işlenen günahların affedilmesi içinse, o kişiden önceden samimi bir şekilde özür dilenmesi ve barışılması şarttır. Bu nedenle bayramdan önce insanlarla helalleşmek büyük önem taşır.
Yom Kippur'da Ne Yapılır ve Oruç Nasıl Tutulur?
Yom Kippur, dinlenme ve arınmaya odaklanılan bir gündür. Tüm çalışma ve maddi uğraşlar (Şabat günündeki gibi) yasaktır.
Yom Kippur Orucu ve Kısıtlamalar:
Yom Kippur'un en belirgin uygulaması, ruhen ve bedenen acı çekmeyi (nefsi alçaltmayı) simgeleyen tam oruç ve ek kısıtlamalardır:
-
Oruç: Gün batımından (Tişri 9) başlayıp, ertesi gün hava karardıktan sonra yıldızlar çıkana kadar süren, yaklaşık 25 saatlik tam oruç tutulur. Bu oruçta yemek yemek ve su dahil içecek içmek tamamen yasaktır. (Sağlık açısından risk taşıyanlar, küçük çocuklar ve yeni doğum yapmış kadınlar oruçtan muaftır).
-
Deri Ayakkabı Giymemek: Lüks ve konfordan uzak durmak için deri ayakkabı yerine bez veya kauçuk ayakkabılar tercih edilir.
-
Yıkanmamak ve Yüzü Yağlamamak: Keyif verici yıkanmalar, kremler veya losyonlar kullanmak yasaktır.
-
Cinsel İlişkiden Kaçınmak.
İbadet ve Gelenekler:
-
Sinagog Duaları: Günün büyük bir kısmı sinagogda geçirilir. Akşam duası Kol Nidre ile başlar ve gün boyunca Şaharit, Musaf, Minha duaları okunur.
-
Neila Duası: Gün batımına doğru, "kapıların kapanması" anlamına gelen ve sadece bu güne özgü olan Neila duası okunur. Bu, ilahi hükmün mühürlenmeden önceki son yakarıştır.
-
Şofar Üfleme: Bayram, son Neila duasının ardından Şofar (koç boynuzundan yapılan boru) üflenmesiyle sona erer. Bu ses, hükmün mühürlendiğini ve orucun bittiğini ilan eder.
-
Beyaz Giymek: Saflığı ve arınmayı simgelediği için beyaz kıyafetler giymek adettir.
-
Sadaka (Tsedaka): Tövbenin bir parçası olarak oruç öncesi sadaka vermek ve hayır işlerinde bulunmak teşvik edilir.
25 Eylül Yahudilerin Ne Bayramı?
Yahudi bayramları İbrani takvimine göre belirlendiği için Gregoryen takvimdeki tarihleri her yıl değişir.
Belirttiğiniz 25 Eylül tarihi, takvime göre farklı yıllarda farklı bayramlara denk gelebilir. Ancak bu tarih genellikle Yüce Kutsal Günler (Roş Aşana ve Yom Kippur'un aralığı) dönemine denk gelir.
-
Yom Kippur (Kefaret Günü): Genellikle Eylül sonu veya Ekim başına denk gelir.
-
Roş Aşana (Yeni Yıl): Yom Kippur'dan 10 gün önce başlar ve genellikle Eylül ayının ortasından sonuna denk gelir.
Örneğin, 2025 yılı için:
-
Roş Aşana (Yeni Yıl) 23-24 Eylül tarihlerine denk gelmektedir. (Bu bilgiye göre 25 Eylül, Roş Aşana'nın hemen sonrasındaki "Tövbe Günleri" aralığına denk gelir.)
-
Yom Kippur ise 1-2 Ekim tarihlerine denk gelmektedir.
Dolayısıyla, 25 Eylül tarihinin denk geldiği bayram Roş Aşana'nın hemen sonrası veya bazı yıllarda direkt Roş Aşana bayramı olabilir. Bu aralık, "Tövbe Günleri" (Yamim Noraim) olarak bilinir.





